Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Jacob Geurts
| Jacob Geurts | ||
| . | ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Jacob Geurts | |
| Roepnaam | Jacob | |
| Geboorteplaats | Horst | |
| Overl.plaats | Deurne | |
| Overl.datum | 26 juli 1670 | |
| Beroep(en) | kleermaker | |
Jacob Geurts werd, waarschijnlijk om politieke redenen, in de nacht van 26 juli 1670 doodgeschoten toen hij 's avond laat bij zijn huis aan de huidige Wever arriveerde.
Jacob Geurts, ook wel Goorts of Goortsen genoemd, had vanwege zijn beroep ook de bijnaam Jacob de Snijder.
Hij was als soldaat zowel in dienst van de Spaanse als van de Staatse troepen. In het leger, waar hij tot de infanterie oftewel het voetvolk hoorde, misdroeg hij zich zodanig dat hij tot de galg werd veroordeeld. Het vonnis werd echter nooit voltrokken.
Na de Vrede van Münster speelde hij een belangrijke rol in het Deurnese politieke leven bij de strijd om de macht tussen de katholieken en de protestanten. Geurts koos daarbij de zijde van de protestanten en ging ook over naar de ware religie. Door de politieke reformatie moest bij geschiktheid de voorkeur gegeven worden aan protestanten bij het benoemen van schepenen en daardoor werd Jacob Geurts ook als zodanig benoemd. Hij werd echter in 1659 door de kwartierschout jonkheer Cornelis Proening van Deventer, daarbij gesteund door Otto de Visschere, uit het schepenambt gezet omdat geen positieve getuigenis van zijn levenswandel was gegeven.
Vanwege zijn politieke en religieuze overtuiging werd, volgens een verklaring van 30 december 1654, Jacob Geurts, toen hij als schepen van Deurne moest worden beëdigd, door een knecht van Otto de Visschere uitgedaagd om met hem op de vuist te gaan.
Jacob Geurts had nog meer tegenstanders. Ene Marten van Lier uit Oirschot verklaarde dat hij vele jaren samen met Jacob Geurts had gediend onder de koning van Spanje. Geurts zou herhaaldelijk niet op tijd van zijn verlof zijn teruggekeerd in het leger maar daarentegen zich wel op meerdere plaatsen hebben misdragen tegenover de plaatselijke bevolking. Uiteindelijk belandde hij daardoor in Herenthals in het gevang. Dat hij toch nog vrijkwam zou hij, volgens de verklaring van Martien van Lier, te danken hebben gehad aan de clementie van zijn officieren.
Toen Jacob Geurts hier bij het verlaten van de kerk van Deurne Marten van Lier ontmoette kon laatstgenoemde niet nalaten om hem toe te bijten:
- Gij sijt nu een braff man, datse u alhier schepen hebben gemaekt. Tis nu beter met u als doen wij tot Herentals in dienst laeghen.
De verklaringen over de misdragingen van Jacob Geurts werd door Van Lier officieel ten overstaan van een Oirschotse schepen als getuige voor de notaris van die plaats vastgelegd.
Uiteindelijk trok de tegenpartij van Geurts, vooral door de komst van de Deurnese heer Rogier van Leefdael, aan het kortste eind en werd hij in 1660 opnieuw als schepen benoemd. Hij werd een trouwe vazal van de protestantse heer. Maar Van Leefdael, Geurts, Van den Bosch en hun aanhangers kregen, ook binnen de protestantse Deurnese gemeenschap, veel tegenstand te verduren.
Toen er op 17 maart 1661[1] een nieuwe schepen moest worden aangesteld was de protestantse kleer- en hoedenmaker Cornelis Goverts daarvoor kandidaat. Maar al bij de eerste gerechtszitting van 23 maart van dat jaar kwam het tot een botsing tussen de factie Van Leefdael en zijn opponenten. Goverts verklaarde namelijk dat hij niet samen met oneerlijke lui in één schepenbank wilde zitten. Waar gehoopt was dat door deze verklaring Jacob Geurts en Evert Zegers gedwongen zouden worden het veld te ruimen gebeurde echter het omgekeerde: Cornelis Goverts werd uit zijn ambt gezet en bovendien dreigde de heer van Deurne hem een proces aan te doen wegens belediging en laster. Er werd over deze zaak veel heen en weer geschreven tussen de Deurnese fracties van Goverts, Van Leefdael-Geurts en de Staten-Generaal in Den Haag.
Cornelis Goverts ging naar de Spaanse Nederlanden en verzamelde enkele belastende verklaringen tegen Jacob Geurts. Toch bleef Jacob Geurts als schepen van Deurne gehandhaafd.
Uiteindelijk liep het toch niet goed met hem af. Zie daarvoor het artikel over de spraakmakende moord op Jacob Geurts.
Bronnen, noten en/of referenties
|