Heeft u correcties, aanvullingen of foto's bij een artikel dan kunt u die hier mailen.
Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank!
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis

Vroegere oppervlaktematen: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 17: Regel 17:
Bij de invoering van het kadaster in 1832 werden de oude landmaten als volgt omschreven  
Bij de invoering van het kadaster in 1832 werden de oude landmaten als volgt omschreven  


De oude landmeten in deze gemeente<ref>Dit gold zowel voor de [[gemeente Vlierden]] als voor de [[gemeente Deurne en Liessel]].</ref> gebruikt wordende zijn:
{|class="wikitable"
*het '''loopenzaat''' bestaande uit vijftig vierkante roeden, bevattende in Nederlandsche maat zestien roeden, vijfenvijftig ellen<ref>Bij de invoering van het metriek stelsel in Nederland in 1820 werd de el gelijkgesteld aan de meter.</ref> (en gedeelten...)
|-
*de '''roede''' bestaande uit twintig Bossche voeten in lengte, bedragende in  Nederlandsche maat 5 ellen (en gedeelten...)
|+Omrekening van de oude naar de nieuwe maten in Deurne bij de invoering van het kadaster
*de '''voet''' bestaande uit elf Bossche duimen in lengte, bedragende in Nederlandsche
!Oude landmaat
maat 0,287673 ellen.
!Bestaande uit<br>oude maat
*de '''duim''' bestaande uit tien Bossche lijnen in lengte, bedragende in Nederlandsche
!In decimale stelsel
maat 0,028767 ellen.
|-
*De Nederlandsche '''bunder''' bevat in loopenzaat der gemeente 6 lopense 2 roeden 37 voeten.
|Morgen||6 lopenzaten||9930,69059148 m²
|-
|Lopenzaat||50 vierkante roeden||1655,11509858 m²
|-
|roede||20 Bossche voeten||5,753460 m
|-
|voet||20 Bossche duimen||0,287673 m
|-
|duim||10 Bossche lijnen||0,028767 m
|}


Tegenwoordig worden nog dikwijls de begrippen hectare, afgekort ha (10.000 m²) en are (100 m²) gebruikt.  
Tegenwoordig worden de begrippen hectare, afgekort ha (10.000 m²) en are (100 m²) gebruikt. Bij de invoering van het kadaster gebruikte men aanvankelijk andere benamingen. Zie onderstaande tabel.
 
{|class="wikitable"
|+Omrekeningtabel van de oppervlaktematen bij de invoering van het kadaster
|-
!Benaming in 1820
!Huidige benaming
!Grootte (m²)
!Overeenkomstige vroegere maat in Deurne
|-
|Nederlandsche bunder||hectare||10.000 m²||1 morgen, 2 roeden, 37 voeten, 51 duimen, 76 lijnen<br>= 6 lopenzaten, 2 roeden, 37 voeten, 51 duimen
|-
|Nederlandsche roede||are||100 m²||3 roeden, 8 voeten, 37 duimen<br>= 1288 voeten, 36 duimen
|-
|Vierkante el||vierkante meter||1 m²||12 voeten, 8 duimen, 37 lijnen<br>= 1208 duimen, 37 lijnen
|}
[[categorie:oude maten, munten en begrippen]]
[[categorie:oude maten, munten en begrippen]]
{{Appendix}}
{{Appendix}}

Versie van 17 feb 2017 23:02

De vroegere oppervlaktematen zijn voor de tegenwoordige mens dikwijls moeilijk te begrijpen en moeilijk te herleiden tot de hedendaagse maten.


Met de invoering van het metriek stelsel, een van de verworvenheden van de Franse Resolutie, kwam er zowel nationaal als internationaal eenheid in de oppervlaktematen.

In Deurne en Vlierden hanteerde men voor die tijd meestal de begrippen bunder, lopense(n), roeden, ellen, voeten en duimen. Deze begrippen werden ook wel elders gehanteerd maar deze eenheden hoefden niet persé overal dezelfde grootte uit te drukken.

Vlierden en Deurne lagen in het kwartier van Peelland, een van de vier kwartieren van de Meierij van 's-Hertogenbosch. Daarom richtte men zich hier op de maten zoals die in Den Bosch gehanteerd werden, de zogeheten Bossche maat. De lopense of lopenzaat zou afkomstige zijn van het oppervlak land dat men met één zaaikorf graan kon bezaaien.

Over de landmaten die men hier gebruikte, worden we geïnformeerd in een schrijven van 18 september 1806 van de Deurnese dorpsbestuurders aan de Raad van Financiën in het departement Brabant.[1] Daarin werden de volgende verklaringen gegeven:

A. De landmaat die men alhier gewoon is te gebruiken is Bossche maat, waarvan den voet is verdeeld in tien duimen, welke tien duimen Bosch elf duimen Rijnlandsche maat uitmaakt.
B. De Bossche roede bestaat uit twintig Bossche voeten en een Rijnlandsche roede uit twaalf Rijnlandsche voeten.
C. De oppervlakte der landerijen met een maatstaf afgemeeten verdeeld wordende dragen den naam van bunders, zillen en lopensen, doende een bunder acht loopensen, eene zille twee loopensen en een lopensen vijftig roeden.
D. Een roede is twintig Bossche voeten in het vierkant en een voet tien duimen in het vierkant.

Bij de invoering van het kadaster in 1832 werden de oude landmaten als volgt omschreven

Omrekening van de oude naar de nieuwe maten in Deurne bij de invoering van het kadaster
Oude landmaat Bestaande uit
oude maat 		In decimale stelsel
Morgen 6 lopenzaten 9930,69059148 m²
Lopenzaat 50 vierkante roeden 1655,11509858 m²
roede 20 Bossche voeten 5,753460 m
voet 20 Bossche duimen 0,287673 m
duim 10 Bossche lijnen 0,028767 m

Tegenwoordig worden de begrippen hectare, afgekort ha (10.000 m²) en are (100 m²) gebruikt. Bij de invoering van het kadaster gebruikte men aanvankelijk andere benamingen. Zie onderstaande tabel.

Omrekeningtabel van de oppervlaktematen bij de invoering van het kadaster
Benaming in 1820 Huidige benaming Grootte (m²) Overeenkomstige vroegere maat in Deurne
Nederlandsche bunder hectare 10.000 m² 1 morgen, 2 roeden, 37 voeten, 51 duimen, 76 lijnen
= 6 lopenzaten, 2 roeden, 37 voeten, 51 duimen
Nederlandsche roede are 100 m² 3 roeden, 8 voeten, 37 duimen
= 1288 voeten, 36 duimen
Vierkante el vierkante meter 1 m² 12 voeten, 8 duimen, 37 lijnen
= 1208 duimen, 37 lijnen
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ BHIC toegangsnummer 16 Bestuursinstellingen 1795-1814 inv.nr. 335.
Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Vroegere_oppervlaktematen&oldid=242179"