Belgische Opstand (1830-1839)

De Belgische Opstand, de periode 1830-1839, waarin België zich van Nederland afscheidde, had voor Deurne grote gevolgen omdat het als frontdorp kon worden beschouwd vanwege de naburige "Belgische" plaatsen Venraij en Meijel.

Desertie

Omdat de afscheiding van België ook werd gezien als een godsdienstige vrijmakingsstrijd kozen veel Brabanders in woord, en een aantal in daad, de zijde van de Belgen. Het grote aantal deserteurs tijdens de Belgische Opstand is daarvan wel een duidelijk bewijs.

Tekenen van onlust

Dat er in Deurne wrok tegen de protestanten bestond bleek in de nacht van 10 op 11 oktober 1830 toen het bovenlicht van de voordeur van dominee Valkenburg met geweerschoten werd vernield. Hetzelfde gebeurde bij de protestantse rijksontvanger der belastingen Paulus Hetterschij.

Inkwartieringen

Vele honderden soldaten, meestal protestanten van boven de grote rivieren, werden in deze periode bij particulieren verplicht ingekwartierd. Dit leidde opvallend genoeg, met uitzondering van een enkele caféruzie, nauwelijks tot openlijke conflicten.

Deurne-Zuid

De inwoners van Deurne-Zuid, met name in Moostdijk, Neerkant, Broek en Heitrak, kregen het met name in de zomer van 1831 zwaar te verduren. In Meijel was een grote Belgische legermacht onder leiding van kolonel Van den Broek gestationneerd en daar was groot gebrek aan levensmiddelen. Daarom besloot Van den Broek in de nacht van 16 op 17 augustus met een grote legermacht de Deurnese grens over te steken. Om drie uur 's morgens werden de eisen van de kolonel gepresenteerd aan een angstige belastingcommies te Liessel: er moesten 700 kilo spek, 700 kilo brood en vijf runderbeesten van ieder minstens 200 kilo geleverd worden, en om de dorst te lessen eiste men ook nog 700 liter jenever. De commies snelde met deze eis naar Deurne, waar Mathijs Koch zorgde voor gedeeltelijk inwilliging van de eisen. Hij leverde 5 runderen, 100 roggebroden, 151 kannen jenever, 61 pond spek en 36 pond hammen.

Literatuur

• Pieter Koolen - Die Bedroefde Plagen... Deurne tijdens de Belgische Opstand 1830-1839 (verscheen in 2002 als nr. 3 in de Deurnese Historische Reeks)