Frans Koolen (1873-1960)

Frans Koolen
Persoonsinformatie
Volledige naam	Frans Koolen
Roepnaam	Frans
Geboorteplaats	Horst (America)
Geboortedatum	2 maart 1873
Overl.plaats	Venlo
Overl.datum	7 mei 1960
Partner(s)	Maria Catharina Elisabeth Verberkt (1886-1962)
Beroep(en)	spoorwegbeambte, landbouwer

Het gezin Koolen-Verberkt voor het huis aan de Helmondseweg 112. Foto ter beschikking gesteld door de familie Koolen-Verberkt.

Frans Koolen (1873-1960) was spoorwegbeambte bij de Nederlandse Spoorwegen en woonde lange tijd te Vlierden, later te Deurne.

Jeugd

Frans Koolen was het zesde en een na laatste kind uit het huwelijk van de spoorwegbeambte en landbouwer Gerardus Koolen (1839-1906) en Wilhelmina Dirks (1838-1877). Hij werd geboren in wachtpost 18 te America (gem. Horst, Kanaalweg 33). Frans was pas vier jaar oud toen zijn moeder overleed, en zijn vader hertrouwde met Petronella Schattevor (1844-1910). De familie vertrok kort daarna in 1878, vanwege een overplaatsing, naar seinpost 28 te Vlierden.

In 1893 vertrok Frans voor zijn dienstplicht naar Breda om vervolgens in 1898 weer terug te keren naar Vlierden.

Samen met zijn (half)broer Willem Koolen (1878-1956) bediende hij de seinen en de overweg bij Wachtpost 28 in de Rakt (spoorwegovergang bij Biesdeel). Bovendien waren zij verantwoordelijk voor de inspectie van een aantal baanvakken. In 1906 overleed zijn vader. Het huis op het adres Biesdeel 16, dat hij in 1904 liet bouwen achter de wachtpost, werd in 1910 zijn eigendom na het overlijden van zijn stiefmoeder Petronella. Hij kocht het voor vijfhonderd gulden van zijn broers en zussen en bewoonde het vanaf 18 mei 1911. Frans was lid van de Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel Sint-Raphaël.

Gezinsleven

Op 5 mei 1911 huwde Frans te Horst (L) met Maria Catharina Elisabeth Verberkt (Horst 29 maart 1886 - Venlo 14 juli 1962), dochter van Gerard (Grad) Verberkt (1840-1920) en Anna Maria Agnes (Agnes) Matheij (1850-1919).

Zij gingen op 18 mei 1911 in het huis achter de wachtpost wonen en kregen elf kinderen waarvan er slechts zeven in leven zouden blijven. Zij werden allen, met uitzondering van het elfde kind, geboren aan de Rakt.

1. Gerardus Antonius (Gerrit), (Vlierden 1 april 1912 - Hamilton (Nieuw-Zeeland) 11 januari 1992). Hij huwde met Petronella Welten (1911-1979).
2. Wilhelmina (Mien/Willy), (Vlierden 21 juni 1913 - Deurne 5 december 2002). Zij bleef ongehuwd.
3. Johannes Theodorus (Jan), (Vlierden 27 juli 1914 - Maastricht 27 december 1943). Hij huwde met Helena Johanna Weerts (1916-1999).
4. Anna Maria Agnes (Anneke), (Vlierden 8 augustus 1915 - Vlierden 24 januari 1916). Zes maanden oud.
5. Theodorus Hubertus (Thij), (Vlierden 3 november 1916 - Deurne 6 februari 2008). Hij huwde met zijn schoonzus Helena Johanna Weerts (1916-1999).
6. Hendrikus Wilhelmus (Harrie), (Vlierden 21 november 1917 - Vlierden 1 maart 1919). Vijftien maanden oud.
7. Anna Maria Agnes (Anna), (Vlierden 5 januari 1919 - Venlo 3 juli 2011). Zij huwde met Peter Mathijs Geurts (1920-2001).
8. Maria Henrica (Riek), (Vlierden 8 april 1920 - Stein 15 juli 1974). Zij huwde met Wilhelmus Franciscus Rooijackers (1916-1984).
9. Gertruda Agnes (Truus), (Vlierden 21 juli 1921 - Vlierden 21 december 1921). Vijf maanden oud.
10. Wilhelmus Gerardus (Wim), (Vlierden 22 oktober 1922 - Gemert-Bakel 27 mei 2008). Hij huwde met Laurentia Elisabeth van de Wildenberg (1926).
11. levenloos kindje, (Deurne 26 april 1926).

In de jaren '20 van de twintigste eeuw werd Frans door de Nederlandse Spoorwegen overgeplaatst naar Voorschoten, nabij Den Haag, maar hij weigerde na een bezoek aan deze seinwoning in de polder. De zwakke gezondheid van zijn echtgenote zou als reden gegeven zijn om deze overplaatsing te kunnen weigeren. Het echte bezwaar was dat men niet uit de vertrouwde omgeving weg wilde. De latere overplaatsing in 1924 naar een spoorwegovergang bij de Bossche gasfabriek in 's-Hertogenbosch mocht en kon hij niet weigeren want de spoorwegwerkzaamheden in de Rakt werden opgeheven. En dus werkte hij uiteindelijk nog te 's-Hertogenbosch. De familie vatte het plan om naar 's-Hertogenbosch te verhuizen. Dat plan vond echter geen doorgang toen Frans in 1925 om medische redenen werd afgekeurd en met vervroegd pensioen ging. De familie besloot te verhuizen naar de Helmondseweg C.50 te Deurne waar Frans deeltijdlandbouwer werd.

Periode 1950-1960, een tijd van vele verhuizingen

De jaren '50 kenmerkten zich door verhuizingen. Inmiddels waren alle kinderen uit huis en het woonhuis met erf werd te groot om te onderhouden. Frans probeerde een vergunning te krijgen voor een kleinere woning op het perceel, echter dit werd afgewezen. Zijn gezondheid ging ook achteruit en men zocht naar een oplossing. Deze werd gevonden door in 1956 in te trekken bij hun pas gehuwde zoon Wim in Vierlingsbeek, echter lang woonden zij hier niet.

In 1957 verhuisden Frans en Elisabeth naar Haaren (bij Oisterwijk) om in te wonen bij nichtje Petronella Wilhelmina Koolen (1905-1982), vanuit hier zochten zij naar een plaats in een bejaardenhuis. De voorkeur ging uit naar Berkeleheem te Horst maar de aanvraag werd afgewezen vanwege Frans zijn gezondheid. Zo kwamen zij uiteindelijk in het bejaardenhuis te Overloon terecht.

In 1959 trokken zij definitief bij de zojuist uit Nieuw-Zeeland teruggekeerde dochter Anna in. Frans Koolen, lijdend aan dementie, deden de vele verplaatsingen geen goed. Hij overleed dan ook in 1960 te Venlo op 87-jarige leeftijd, kort na een laatste bezoek aan Deurne en het huis aan de Helmondseweg. Frans werd begraven op de begraafplaats Blerickse Bergen te Blerick-Boekend (Venlo). Elisabeth overleed twee jaar later eveneens te Venlo op 76-jarige leeftijd. Beide graven zijn in de loop der jaren geruimd.

Nazaten

De kinderen uit het huwelijk van Frans Koolen en Elisabeth Verberkt zijn niet meer in leven. Hun laatst nog in leven zijnde kind Anna overleed in juli 2011. De familie heeft zich door de jaren heen verspreid over met name Noord-Brabant en Limburg. Circa 35% van de familie is niet meer woonachtig in Nederland (onder andere Nieuw-Zeeland, Australië, Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten). Met emigratiegolf van na Tweede Wereldoorlog emigreerden dochter Mien Koolen in 1952, zoon Gerrit Koolen met zijn gezin in 1956 en dochter Anna Koolen met haar gezin in 1958 naar Nieuw-Zeeland. Mien en Anna kwamen later weer terug naar Nederland.

Bronnen, noten en/of referenties Genealogy Koolen - "In het spoor van onze voorouders" door S.M.C. van Erp, 2010, Venlo-Auckland, vertaling naar het Engels door J.J.M. Koolen, Auckland.