Oorlog & Co.

Wils in ± 2020.
Foto: collectie Cor Slaats

vitrine met het koffertje van de vermoorde joodse jongen Erwin Michael Joseph

de maquette van kunstenaar Rocco Verdult over de moord op de joodse jongen Erwin Michael Joseph

Wils Verberne in 2009 in zijn oorlogsmuseum.
foto Eindhovens Dagblad

Wils Verberne ontvangt materiaal van The Royal Highland Fusiliers op 15 mei 2010.

Bezoek van The Royal Highland Fusiliers op 15 mei 2010.

Oorlog & Co is een klein particulier museum over de Tweede Wereldoorlog in Vlierden.

Het museum werd in 2009 opgericht door de toen nog 12-jarige Wils Verberne. De start van het museum kreeg veel aandacht van de media. Het museum is gevestigd in een schuur op het erf van de boerderij op het adres Schooteindseweg 24 in Vlierden. De boerderij met het museum ligt aan een route voor fietsers, tussen de knooppunten 80 en 50.

De naam Oorlog en Co. is gekozen omdat het vooral om de verhalen gaat rondom de 'Oorlog'. En 'en Co.' staat voor Vlierden en de naaste omgeving. De verhalen dienen, volgens Wils Verberne, doorverteld te worden zodat mensen inzien hoe belangrijk leven in vrede is. Wils heeft destijds samen met zijn moeder veel Vlierdense mensen geïnterviewd over hun oorlogservaringen. Deze verhalen zijn opgeslagen zowel in woord als in beeld(video). Het zijn en blijven waardevolle herinneringen.

Het museum beschikt over voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. Ook geeft het in woord en beeld de oorlog weer van het dorp Vlierden en de naaste regio. Wils heeft veel voorwerpen zelf verzameld en ‘ontdekt’ met zijn metaaldetector en daarnaast is veel materiaal aangereikt door anderen.

Op zaterdag 15 mei 2010 kreeg het museum bezoek van een gezelschap van The Royal Highland Fusiliers. De groep uit Groot Brittannië had voorafgaand het Herdenkingsmonument in Liessel bezocht. Tijdens het bezoek bood major William Shaw materiaal voor het museum aan.

Een heel bijzonder voorwerp is een kartonnen koffertje dat eens toebehoorde aan Erwin Michael Joseph, een door mensensmokkelaars tijdens de oorlog in Vlierden in de Bikkels vermoorde joodse jongen. Er is een speciale vitrinekast aan hem en zijn familie gewijd. In het Eindhovens Dagblad van 8 september 2011 werd hier aandacht aan geschonken. Mede onderduiker Max Bernard Heppner (1933) heeft het museum al enkele keren bezocht, evenals de zoon, Henny Brandhorst, van de moordenaar van de jongen: Henk Brandhorst. Henny Brandhorst heeft over de moord het boek geschreven Moord op een onderduiker.

Sinds het Toon Kortoomsjaar in 2016 is er een mini-expositie De Zwarte Plak te zien. Deze mini-expositie gaat over de geschiedenis van de verzetsgroep van De Zwarte Plak. Ook is er een kleine expositie te zien over de rol van dokter Hendrik Wiegersma in de oorlog.

Verder is in het museum een prachtig kunstwerk te zien van kunstenaar Rocco Verdult uit Eindhoven. Het kunstwerk is gemaakt bij de herdenking van de 75-jarige bevrijding van Brabant in 2019. Toen zijn er 600 verhalen verzameld door de commissie Brabant Remembers/Crossroads. Daarvan zijn er 75 uitgekozen als hoofdverhaal. Deze zijn prachtig uitgebeeld in 75 maquettes. Zo is het verhaal van de Vermoorde Joodse jongen ook uitgekozen tot hoofdverhaal van Deurne. Deze maquette is gemaakt in het zwart, omdat de moord in de nacht heeft plaats gevonden. De witte maquette’s zijn gebeurtenissen die overdag hebben plaatsgevonden. Gemeente Deurne heeft het kunstwerk aangekocht in de periode van de coronapandemie, omdat de kunstenaar het toen niet meer kon tentoonstellen. Het museum heeft dit kunstwerk in bruikleen van Gemeente Deurne.

Het museum is alleen op afspraak te bezichtigen. Het is ook jaarlijks geopend op 4 en 5 mei. Op afspraak en in overleg is het voor groepen ook mogelijk een lezing te verzorgen.