Boerderij de Kranenvlaas

Boerderij de Kranenvlaas onder het vroegere Vlierdense gedeelte van Brouwhuis in het gehucht Blikhalm was vanaf de stichting in 1776 tot 1916 eigendom van de armentafel van Vlierden.

In 1776, het jaar waarin het armbestuur van Vlierden de hoeve de Haanakker verkocht aan Peter Aarts, kocht armmeester Hendrik Vervoordeldonk namens deze instelling van Jan de Groot voor zestien gulden een stuk weiland van anderhalve lopense, gelegen op de Blikhalm, met het doel om daarop een armenhuis te bouwen.

De verkoop vond plaats op 24 juni 1776. De Vlierdense schepen Jan de Groot verkocht een parceeltje groese, gelegen te Vlierden op het Brouwhuis ter plaatse genaamd den Blikhalm, groot circa twee loopense ofte soo groot ende klijn als het selve van de watervlaas is afgegraven. Vier jaar daarvoor, op 21 augustus 1772, was De Groot eigenaar van het perceel geworden toen Petronella Welten, de weduwe van Peter Verhoeven uit Deurne, hem deze boerderij verkocht. Dit perceel werd toen nog omschreven als een parceel hoijland genaamd de Waatervlaas, gelegen aen den Blickhalm.

Nog voordat de koop formeel gesloten werd, leverde de Deurnese timmerman Jan van Gogh op 6 mei 1776 twee gebonten timmerhout voor het te bouwen armenhuis.

De eerste bewoner werd Antonie Verbakel met zijn gezin. Tot kort daarvoor bewoonde hij hoeve de Preeleik, maar hij raakte in ernstige geldnood en moest met de verhuurster van die boerderij een betalingsregeling voor de achterstallige huur treffen.

In 1798 werd het armenhuisje bewoond door het gezin van Huibert Joosten, voorvader van onder meer de Deurnese ereburger Hannes Joosten en van wethouder Driek Joosten. Ook bij de invoering van het kadaster rond 1832 woonde dit gezin daar nog. Het huisje was toen kadastraal ingedeeld in klasse 9, waarvan de kwaliteit als volgt omschreven werd: deze huiskes zijn slechts zamen gesteld uit hutten van leem of stroo, met een deur of venster, de behoeftige klasse tot schuilplaats verstrekkende. In de loop van de tijd breidde de boerderij door aankoop en/of ontginning van grond verder uit.

Was het huis met de bijhorende grond aanvankelijk mogelijk bedoeld om arme gezinnen vooruit te helpen, in latere jaren was het gewoon een beleggingsobject van het armbestuur. Het boerderijtje werd bijvoorbeeld in 1903 aan de meestbiedende verpacht. Voor een huursom van 95 gulden per jaar werd Albert van de Leensel toen de opvolger van Martinus van de Ven. Later betaalde Van de Leensel 85 gulden jaarlijks.

Op 20 november 1916 werd de boerderij voor 2.490 gulden door notaris De Leeuw in opdracht van het Vlierdense armbestuur in de herberg van Godefridus van der Steen verkocht aan de Roggelse landbouwer Peter Verheijden. Bij de boerderij, die op dat moment gehuurd werd door Lambert Wijlaars, hoorde toen ruim vier hectare grond. De advertentie, die de notaris op 11 november 1916 in de krant de Zuidwillemsvaart liet plaatsen, is de eerste, en voor zover bekend de enige, plaats waar het huis zelf wordt genoemd wordt als de Kranenvlaas. In april 1917 ging hij er met zijn vrouw wonen. Het pand had toen adres Brouwhuis B.15. Lang kon Verheijden niet van zijn huis genieten want nauwelijks een jaar na zijn komst in Brouwhuis overleed hij hier.

De plaats waar het huisje stond is nog precies aan te wijzen, namelijk aan de vroegere Kloostereindseweg ten zuiden van de T-splitsing met de Beemdweg. Het erf staat nog afgebeeld op de topografische kaart uit 1998, maar was vóór 2003 verdwenen. Het oude huis zelf stond er toen al vele decennia niet meer. Het erf lag op de plaats van het tegenwoordige adres Maisdijk 5 op Bedrijventerrein Zuidoost-Brabant.

Bewoners van de Kranenvlaas

Hoofdbewoner	Periode
Antonie Verbakel	1776-voor 1798
Huibert Joosten	voor 1798-1826
Francis Welten	1892-1897
Martinus van de Ven	1897-1903
Albert van de Leensel	1903-1911
Lambert Wijlaars	1911-1917
Peter Verheijden	1917-1918

Bronnen, noten en/of referenties