Martinus Antonius van Ooij (1935-2018)

Pater Martien van Ooij
Persoonsinformatie
Volledige naam	Martinus Antonius van Ooij
Roepnaam	Martien
Geboorteplaats	[[PersoonGeboorteplaats::Zeilberg]]
Geboortedatum	14 december 1935
Overl.plaats	Ommel
Overl.datum	24 maart 2018
Beroep(en)	missionaris

Foto collectie Mien Waterschoot-van der Zanden

Martien werd tot priester gewijd door mgr. Bluijssen.
Foto collectie Anita van Dommelen>/small>

Een openluchtmis bij de Corneliuskapel in Zeilberg.
Foto collectie Wil van Deursen

Martinus Antonius (Martien) van Ooij (1935-2018) was één van de laatste missionarissen uit Deurne die in een missiegebied werkten.

Afkomst en gezin

Pater Martien was de zoon van Hendricus Alphonsus van Ooij (1902-1991) en diens eerste vrouw Anna Maria Bennenbroek (1902-1944). Hij was het zesde kind in een gezin van dertien kinderen. Zijn vader was landbouwer.

Maatschappelijke carrière

Martien volgde lager onderwijs aan de lagere jongensschool in Zeilberg en ging daarna naar het kleinseminarie in het missiehuis Christus Koning in Bakel. Hij volgde daar intern een middelbare schoolopleiding met het doel om priester te worden. De leerstof besloeg de eerste drie jaren van de zes seminarieklassen. Na de derde klas stroomden de leerlingen door naar het juvenaat te Bergen op Zoom.

Hij vervolgde zijn studie aan het grootseminarie Liesbosch bij Breda en deed na het eindexamen zijn intrede als lid van de congregatie van de Priesters van het Heilig Hart van Jezus op 8 september 1956 te Asten.

Op 23 maart 1963 werd hij in de kapel van het studiehuis Sint-Jozef te Nijmegen tot priester gewijd. Na zijn wijding werkte hij korte tijd als hulppastor in Kortenhoef.

Op 23 mei 1964 vertrok pater Martien naar Indonesië en ging daar als priester-missionaris aan het werk in het bisdom Tanjungkarang op Sumatra.

In 1994 ging hij eveneens naar India om daar een nieuwe vestiging van zijn congregatie op te zetten. Zijn inspanningen leidden ertoe dat daar in 2002 nieuwbouwhuizen werden geopend. Een kleine twintig jaar was hij in India actief.

Tot op hoge leeftijd werkte pater Martien in zijn geliefde land Indonesië.

Op zondag 19 mei 2013, eerste Pinksterdag, vierde hij zijn gouden priesterjubileum in Zeilberg.

Sociaal/cultureel

In Indonesië verzette pater Martien bergen werk. In slechte economische omstandigheden werd de bevolking daar aan haar lot overgelaten. Hij zag al snel dat er iets aan de armoede en de ellende gedaan moest worden.

In 1968 kreeg hij toestemming van het bisdom om een sociale commissie op te richten, die de bevolking ging helpen om haar leefsituatie te verbeteren. Pater Martien werd het hoofd van deze commissie. Er werden naaicursussen, cursussen voor hygiëne en cursussen voor het bewerken van grond opgezet. De commissie startte allerlei projecten en legde proeftuintjes aan met allerlei gewassen. Bij deze projecten kregen de bewoners geen geld, maar bijvoorbeeld een koe.

Als de koe een kalf kreeg mocht de boer het kalf houden en ging de koe naar de volgende boer. Zo ging dat ook met geiten en kippen.

Onder leiding van pater Martien werden vrouwelijke religieuzen ingezet voor gezondheidszorg, hygiëne en het verzorgen van allerlei cursussen. Deze zusters waren al werkzaam in de grote steden waar ze al scholen en kleine klinieken hadden. Pater Martien haalde deze zusters naar het platteland.

Bovengenoemde commissie groeide uit tot de stichting Yayasan Pedidikan Sociaal Keuskupan, een stichting voor educatie en sociaal werk. Deze stichting verzorgt onder meer scholing op het gebied van landbouw, opvoeding van kinderen, gezondheid en hygiëne voor jongens en meisjes.

Dit alles kon worden gerealiseerd met financiële steun vanuit het thuisfront Zeilberg.

Onderscheidingen

Op donderdag 14 december 2005 kreeg pater Martien uit handen van burgemeester Gerard Daandels een koninklijke onderscheiding. Hij werd benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Op zondag 3 mei 2015 werden de paters Martien van Ooij en Jo van Zeelst benoemd tot erelid van het H. Cornelius Genootschap. Beide paters kregen de onderscheiding voor de jarenlange tomeloze inzet voor het katholieke geloof.

Gedenkboek

In maart 2021 verscheen De bulldozer met zijn glimlach, een gedenkboek over pater Martien van Ooij. Zijn nicht Ardy van Ooij schreef daarin het volgende voorwoord:

In Indonesië is het boek ‘Buldoser yang murah senyum’ geschreven over mijn oom, pater Martien van Ooij SCJ, door mensen uit zijn naaste omgeving. De initiatiefnemer daarvan was de heer Willy Darma uit Indonesië. Hij heeft jarenlang samen gewerkt met pater Martien.
Zonder zijn onvermoeibare inzet zou dit boek er nooit gekomen zijn.
Het boek bestaat voor een groot deel uit herinneringen aan pater Martien van mensen, die hem hebben leren kennen in Indonesië of India en vriendschappen met hem hebben opgebouwd. De taal van dit boek is Indonesisch, waardoor het niet zomaar leesbaar is voor de familie Van Ooij en andere belangstellenden in Nederland. Daarom heeft Willy Darma de herinneringsteksten ook in het Nederlands vertaald en via e-mail naar Sjef van Ooij gestuurd.
Toen ik hoorde van deze e-mails met teksten, kwam ik op het idee om alle herinneringen te bundelen in een digitaal document. Mijn oom Sjef vroeg me wat extra informatie over Martiens werk in India toe te voegen. Uiteindelijk is het een gedenkboek geworden, dat begint met een korte introductie over pater Martien, waarna over zijn plotselinge en onverwachte overlijden wordt verteld. Dan volgen impressies van het afscheid van hem en een beschrijving van zijn leven en werken als missionaris in Indonesië en India. Het wordt afgesloten met de herinneringen, die de mensen aan hem hebben en waarin hij als het ware voortleeft.
Ik heb mijn gedenkboek samengesteld in nauw contact met Willy Darma. Hij heeft extra teksten voor mij vertaald om de Nederlandse versie completer te maken en heeft ook toestemming gegeven om de voorkant van zijn boek te gebruiken als titelpagina van mijn document.
De familie Van Ooij is heel blij met het Indonesische gedenkboek en dankt iedereen voor zijn of haar bijdrage aan dit herinneringsdocument. De familie en ook veel vrienden en kennissen zijn altijd zeer betrokken geweest bij het missionaire werk van Martien in Indonesië en India.
Meerdere familieleden en vrienden hebben hem daar bezocht om zelf te ondervinden hoe hij leefde en werkte in beide landen en daarbij de mensen om hem heen te leren kennen.
Ik wil in het bijzonder Willy Darma bedanken voor alle hulp en voor de prettige samenwerking.
Ook dank aan Dory Verberne voor haar inbreng, zowel aan het Indonesische boek als aan dit Nederlandse gedenkboek.

Het 200 bladzijden tellende boek is digitaal raadpleegbaar in de bibliotheek van de heemkundekring.