U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Watermolen aan het Haageind

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(watermolen)
De watermolen bij het Klein Kasteel te Deurne, 23 maart 2003.
De watermolen bij het Klein Kasteel te Deurne, 23 maart 2003
Basisgegevens
Plaats Deurne
Waterloop Vlier
Bouwjaar 1631
Type watermolen
Kenmerken Onderslag watermolen
Functie oorspronkelijk korenmolen
Oorspronkelijk gebruik  Het malen van graan
Huidig gebruik  Woning
Molendatabase
De Hollandsche Molen
KICH - Rijksmonumentnummer =12368
De watermolen in vroegere tijden.
Foto: Collectie gemeente Deurne

De watermolen aan het Haageindop het adres Haageind 62 naast het Klein Kasteel is een bakstenen watermolen over de Vlier die doorgaans kortweg als de watermolen werd en wordt aangeduid.


De oudste vermelding van een watermolen op deze locatie dateert uit 1387. De nieuwbouw van deze molen, vermoedelijk kort daarvoor, volgde op een verhuizing van de heer van Deurne van het Kerkeind, waar een watermolen bij het blokhuis op Ter Vloet stond, naar het Haageind. Behalve de watermolen moet er destijds ook het Klein Kasteel zijn verrezen.

Het huidige gebouw van de watermolen stamt uit 1631, blijkens jaarankers in de zijgevel. Beweringen van H.N. Ouwerling hebben ertoe geleid dat in veel toeristische informatie het foutieve jaartal 1690 wordt genoemd. Voor die datering bestaan echter geen schriftelijke bewijzen.

In 1816 werd de watermolen buiten gebruik gesteld, na de voltooiing van een windmolen in het dorp.

In 1832 werd na de brand in De Pelikaan de woning bij de watermolen ingericht als hospitaal voor eventuele cholerapatiënten.[1]

In de 20e eeuw werd het opslaggedeelte van de watermolen afgebroken en het industriële gedeelte gerestaureerd. Tegenwoordig wordt de watermolen gebruikt als woonhuis en het Klein Kasteel als gastenverblijf.

Er draait sinds enige decennia weer een schoepenrad in de molen. Het industriële binnenwerk is echter nagenoeg verdwenen. Wel zijn in het pand nog vele andere historische details bewaard gebleven, zoals vloeren, luiken en een sluismechaniek.

Noodlottig ongeval

Woensdag 15 december 1926 was een zwarte dag in de geschiedenis van de watermolen. Op die dag overleed de 7-jarige Annie van Bakel (1919-1926) nadat haar kleding door de ronddraaiende aandrijfas, verbonden aan het waterrad, gegrepen was. Annie was een dochter van Wilhelmus Hendrikus van Bakel (1897-1981).

Door een watermolen verpletterd.(Graafsche courant 18-12-1926)

Woensdag had te Deurne nabij het kasteel, waar de Aa loopt, een zeer ernstig ongeluk plaats. Twee kinderen speelden aan de watermolen, toe ze eensklaps door de as van de molen werden gegrepen en mee rond geslingerd. Ze werden tussen muur en as als het ware verpletterd. De as bevindt zich op een afstand van slechts 10 cm. Van de muur; de kinderen werden er tussen door gewrongen met het gevolg dat armen en benen der kleinen op verschillende plaatsen gebroken en de hoofdjes plat gedrukt werden.

De vader van een der kinderen snelde ter hulp. Ook hij werd door de wentelende as gegrepen, doch hij wist zich los te rukken; slechts werd hem een pand van de jas gescheurd. De toestand van de man laat zich beter begrijpen dan beschrijven. Gelukkig had de bewoonster van de watermolen haar tegenwoordigheid van geest behouden. Zij zette onmiddellijk de sluisdeuren dicht, waardoor de molen tot stilstand werd gebracht. Men had nu gelegenheid de ongelukkige kinderen, die afgrijselijk verminkt waren te verlossen.

Dr. Wiegersma, die het eerst ter plaatse was, heeft de kleintjes verbonden; hij vreesde voor beider leven. Tot zes uur ’s avonds is een der ongelukkige, het kind van W. van Bakel – Wijnhoven, aan de bekomen verwonding overleden. Het andere kind, van Th. Van Deursen, verkeert in levensgevaar. Beiden kinderen zijn acht jaar. Men begrijpt de smart der ouders; zij zijn troosteloos onder deze slag. Heel Deurne is onder de indruk van deze ramp. De watermolen had jarenlang stil gelegen en was na restauratie, woensdag het eerst weer in werking gesteld met het gemelde noodlottige gevolg.



Bronnen, noten en/of referenties
  1. Brief van districtscommissaris Wesselman aan de gouverneur op 11 september 1832 in het archief van het Provinciaal Bestuur (BHIC toegangsnummer 17 inv.nr. 12223.




















DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI

De informatie die hier staat wordt gebruikt om over te hevelen naar WikiTude. Dit is onderdeel van het DeurneWiki TR Plekke project dat als doel heeft geselekteerde artikelen uit DeurneWiki over te brengen naar WikiTude, een nlwikipedia:Toegevoegde realiteit. Zie hier onder hoe WikiTude te installeren. Voor meer informatie, zie artikel DeurneWiki TR Plekke.

DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI
Naam Watermolen (Haageind)
Wereld DeurneWiki_TR_Plekke_POI
Korte WikiTude text van object Op deze plek ligt al tenminste vanaf 1387 een watermolen. Kort daarvoor werd de watermolen verplaatst van het goed Ter Vloet (de huidige Kerkeindseweg) naar deze locatie. Hier verrees toen ook het Klein Kasteel. Volgens de jaarankers is de huidige watermolen in 1631 gebouwd. Voor het malen van graan wordt de molen al bijna 200 jaar lang niet meer gebruikt. De molen en het Klein Kasteel waren vroeger leengoederen van de heren van Cranendonk.
Bestandsnaam van plaatje bij object voor WikiTude 00.475.JPG
Getoond plaatje 00.475.JPG
Coordinaten van het object in WikiTude 51.470934° N, 5.804353° E
Lokatie op kaart
Bezig met het laden van de kaart...

Installeren van WikiTude op uw android of iPhone mobiel

Installeer WikiTude voor uw android toestel: Android robot.svg of WikiTude voor uw iPhone: IPhone.svg door op de links te klikken of via de app-market van uw toestel.