Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Martinus van de Mortel (1871-1935)
| Martinus van de Mortel | ||
| ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Martinus van de Mortel | |
| Roepnaam | Broertje, Tinus de Fauts | |
| Geboorteplaats | Deurne | |
| Geboortedatum | 21 januari 1871 | |
| Overl.plaats | Halsteren | |
| Overl.datum | 23 maart 1935 | |
| Partner(s) | Josephina Johanna Blatter (1867-1934) | |
| Beroep(en) | veenarbeider, tuinier, zuivelbereider | |
Martinus (Broertje) van de Mortel (1871-1935) is vooral bekend vanwege zijn levendige beschrijving van zijn jeugd en het dagelijks leven rond de Heitrak, waar hij geboren werd en opgroeide.
Broertje werd geboren op de Heitrak in een keuterboerderijtje als oudste van twee kinderen van Hendricus (Hendrik) van de Mortel (1841-1891) en Anna Maria van der Linden (1847-1875). Op de plaats waar hij geboren werd staat, halverwege de Oude Neerkantseweg en de Rechte Heitraktsedijk, nog steeds een boerderij, waarschijnlijk op de fundamenten van zijn geboortehuis.
Hij kreeg op de openbare lagere school in Liessel nog les van diens latere vriend Hendrik Ouwerling, die er van 1880 tot 1882 voor de klas stond. Na zijn schooltijd was hij koewacht of koeienherder, later turfsteker en tuinier. Vanaf de oprichting van de coöperatieve roomboterfabriek in Helenaveen in 1895 was hij daar werkzaam als zuivelbereider. Hij zou volgens de overlevering ook nog enige tijd in Duitsland in een zuivelfabriek gewerkt hebben.
Hij huwde op 3 november 1900 te Deurne met Josephina Johanna (Fien) Blatter, (Deurne 12 december 1867 - Halsteren 24 december 1934), dochter van Franciscus Martin Blatter (1827-1888) en Elisabeth Bremer (1836-1924).
Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:
- Hendricus Maria Franciscus, (Deurne 31 december 1901 - Deurne 10 januari 1902).
- Maria Elisabeth (Marie), (Deurne 17 april 1903 - 9 januari 1978).
- Franciscus Hendricus, (Deurne 16 juni 1904 - Deurne 26 oktober 1904).
- Elisabeth Francisca (Betje/Bets), (Deurne 28 mei 1906 - 13 september 1972).
- Hendrika Maria, (Deurne 11 juli 1907 - Deurne 10 oktober 1907).
Evenals zijn leermeester Ouwerling was Martinus van de Mortel heemkundige, actief in de politiek en hanteerde hij de schrijverspen. Al in zijn Deurnese periode zat hij in de gemeenteraad van Deurne en Liessel. In 1913 verhuisde hij naar Halsteren waar hij directeur van de Boerenbond en kassier van de Boerenleenbank werd. Hij werd er lid van de plaatselijke heemkundekring en schreef in het blad Sinte Geertruydtsbronne. Ook hier was hij actief in de politiek als gemeenteraadslid, wethouder en loco-burgemeester.
Een uitgebreide autobiografische beschrijving van zijn jeugd is terug te vinden in het boek Peellanders, dat in 2003 werd uitgegeven door Gon van der Werff en René van Berlo. De uitgevers hebben daarnaast nog veel fotomateriaal en andere gegevens rond het leven van Martinus van de Mortel in dit boek gepubliceerd.
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
Martinus van de Mortel - Peellanders uitgegeven in 2003 door Gon van der Werff en René van Berlo