Petronella Hoebergen (1830-1867)
| Petronella Hoebergen | ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Petronella Hoebergen | |
| Geboorteplaats | Deurne | |
| Geboortedatum | 12 februari 1830 | |
| Overl.plaats | Helmond | |
| Overl.datum | 17 januari 1867 | |
| Partner(s) | Johannes Michiel Timmermans (1825-1868) | |
| Beroep(en) | dienstmeid, dagloonster | |
Het leven van Petronella Hoebergen (1830-1867) was een aaneenschakeling van ongeluk en tegenslag.
Zij was het jongste kind uit een gezin van zes kinderen van de Deurnese dagloner Petrus (Peter) Hoebergen (1797-1830) en Theodora van Neerven (1793-1852).
Haar vader overleed toen zij negen maanden oud was.
Vanaf oktober 1854 werkte ze als dienstmeid in Helmond.
Van circa juni 1857 tot juni 1859 was ze dienstmeid bij de Helmondse landbouwer Peter van Kraaij. Ze stal daar een geldbedrag van tenminste zestig gulden en kocht daarvan kleding en halssieraden in Helmond en Deurne. Toen haar diefstal uitkwam werd ze op 12 september 1859 door de arrondissementsrechtbank in Eindhoven veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar.[1]
Ze was inmiddels hoogzwanger en tijdens haar gevangenschap in 's-Hertogenbosch beviel zij ongehuwd op 20 oktober 1859 van een zoontje. De aangifte in het stadhuis van Den Bosch gebeurde door de conciërge van het tuchthuis en het jongetje werd ingeschreven met de voornaam Franciscus. In januari 1860 verbleef het kind nog steeds in het tuchthuis. Niet duidelijk is of de moeder het kind daar niet mocht of wilde opvoeden. Op 19 januari 1860 schreef de burgemeester van Deurne aan de officier van justitie in Eindhoven dat het kind nog niet was afgehaald in Den Bosch, doch dat door ons de noodige maatregelen genomen zijn om hetzelve in een gesticht van Liefdadigheid te 's Bosch te plaatsen, waarop wij het antwoord wachtende zijn, hetgeen welligt ons morgen zal geworden. Op aanstaande donderdag gaat eene commissie uit den raad dezer gemeente naar 's Bosch en zal alsdan het kind op eene of andere wijze plaatsen ofwel na deze gemeente overbrengen.
De baby werd uiteindelijk niet in een liefdadigheidsgesticht geplaatst maar naar Deurne gehaald. Op 23 februari 1860 ging een raadscommissie op audiëntie bij de commissaris van de koning in Den Bosch en bij die gelegenheid nam die ook het kind meer naar Deurne.[2]
Het is niet duidelijk waar het kind hier werd ondergebracht, mogelijk bij haar oudste broer Jochem. Daar overleed het al op 23 april. Zoals destijds gebruikelijk werd de aangifte in het gemeentehuis gedaan door de buurlui, in dit geval door de venter Johannes Munsters en de dagloner Jacob Kuijten. Merkwaardig is dat daarbij niet de geboortenaam Franciscus maar de voornaam Petrus werd opgegeven.
Na haar gevangenschap vestigde Petronella zich korte tijd in Heeze. Van daar keerde ze in november 1860 weer terug naar Helmond om als dagloonster te gaan werken bij de barbier Adrianus Reemers. Al in januari 1861 verhuisde ze naar Mierlo.
Op 16 november 1863 trouwde ze in Helmond met de Helmondse dagloner Johannes Michiel Timmermans (Helmond 28 februari 1825 - Helmond 20 april 1868), zoon van de in Vlierden geboren landbouwer Joannis Timmermans (1797-1864) en Maria Anna van den Berkenbosch (1786-1850). Daarmee leek enig geluk en stabiliteit in het leven van Petronella te komen, maar negen maanden na haar trouwen kreeg ze op 3 juli 1864 in Helmond een doodgeboren kind.
Haar derde kind Anna Maria Catharina Timmermans werd op 11 oktober 1866 geboren. Was er sprake van een wreed familiedrama of van een voor moeder en kind gelijktijdige en noodlottige ziekte? Feit is dat beiden op dezelfde dag op 17 januari 1867 overleden, het kind een uur later dan haar moeder. Na ruim een jaar overleed ook haar man op 43-jarige leeftijd op 20 april 1868.
| Bronnen, noten en/of referenties |