Bewerken van Mathijs van Veldhoven (1859)

{{Infobox persoon
| naam            = Mathijs van Veldhoven
| foto            = [[File:MathijsVeldhoven1888.jpg|Ontslagen gevangene Mathijs van Veldhoven (1888)|200px]]
| tekst           = 
| volledige naam  = Mathijs van Veldhoven
| roepnaam        = 
| geboorteplaats  = Deurne en Liessel
| geboortedatum   = 9 augustus 1859
| overl.plaats    = 
| overl.datum     = 
| partner(s)      = 
| beroep(en)      = schaapsherder, arbeider, kleermaker
| gedachtenisprent= 
}}
'''Mathijs van Veldhoven (1859)''' was een arbeider, kleermaker, schaapsherder en veroordeeld persoon uit Deurne.


Mathijs werd geboren als zoon van [[Peter Mathijs van Veldhoven (1831-1887)|Peter Mathijs van Veldhoven]] (Nederweert 1831 - 1887 Zutphen), polderwerker, en Petronella Ketelaars (Weert ca 1822 - 1861 Deurne en Liessel). 

Zijn familie vertrok na de dood van moeder uit Deurne. Op 4 december 1876 werd hij opnieuw ingeschreven in het bevolkingsregister van Deurne en Liessel, dit keer als schaapsherder op Heitrak C.154 n.K. Hij kwam toen vanuit Nederweert. Krachtens Koninklijk Besluit van 20 juli 1879 in Staatsblad 144 (de volkstelling van 1879) werd zijn inschrijving doorgehaald.<ref>Bevolkingsregister Deurne 1860-1880</ref>

== Detentie 1878-1888 ==

Op 14 november 1878 werd hij door het Gerechtshof in 's-Hertogenbosch veroordeeld tot 10 jaar tuchthuisstraf, wegens ''feitelijkheid tegen de eerbaarheid van drie meisjes beneden de volle 15 jaren oud met geweld uitgevoerd'', in augustus 1878 te Beegden en Leveroij. Tevens had hij diefstal gepleegd uit een bewoond huis en tweemaal moedwillig verwondingen toegebracht. Hij was eerder al wegens bedelarij tot 1 maand celstraf veroordeeld geweest. Op 14 november 1888 werd hij uit de strafgevangenis van Leeuwarden ontslagen. Ter ontvangst van zijn uitgaanskas wilde hij zich naar Wageningen begeven.<ref>Geheim register van ontslagen gevangenenen, BHIC.nl</ref> Ten aanzien van zijn tijd in de gevangenis is bekend dat zijn gedrag er goed was, maar hij ''sluw en valsch'' genoemd werd. Hij was als kleermaker werkzaam, en kon schrijven. Zijn signalement was 1,50 meter lengte en ''haar en wenkbrauwen bruin, voorhoofd smal, oogen blauw, neus gewoon, mond klein, kin rond, baard zonder, aangezicht ovaal, kleur gezond''. Op 5 oktober 1881 werd hij door het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch veroordeeld tot wederspannigheid tegen personen bekleef met overheidsgezag, mogelijk tijdens zijn detentie.

== Detentie 1889-1890 ==

Na ontslag uit de strafgevangenis in 1888 keerde hij terug naar het ouderlijk gezin; zijn vader woonde met zijn tweede vrouw sinds 1886 in Zutphen, en was het jaar voor Mathijs' ontslag overleden. Daar werd Mathijs afgeschreven bij de volkstelling van 1889; hij woonde er kennelijk niet meer. Op 22 januari 1889 was hij namelijk wegens landloperij door de rechtbank in 's-Hertogenbosch veroordeeld. Hij zat van 26 januari tot 3 februari 1889 in de gevangenis in 's-Hertogenbosch. Op 27 juni 1889 volgde opnieuw een veroordeling voor landloperij, nu door de Arrondissementsrechtbank van Breda vanwege een feit op 23 juni in Zundert. Hij werd met een mede-dader veroordeeld tot 12 dagen hechtenis en negen maanden plaatsing in een Rijkswerkinrichting.

Op 27 augustus 1889 werd hij opnieuw veroordeeld, nu wegens ontvluchting van die Rijkswerkinrichting, namelijk de Ommerschans. Hij werd veroordeeld tot 6 maanden en 3 dagen detentie in de gevangenis van Hoorn. Op 9 april 1890 kwam hij daaruit vrij.

== Detentie vanaf 1891 ==

In 1889 en 1891 noemde hij zich ''Peter Mathijs van Veldhoven'', in laatstgenoemd jaar gebruikte hij ''9 november 1858'' als geboortedatum, iets wat we in het Deurnes bevolkingsregister in 1876 ook al zagen. Hij was toen werkzaam als kleermaker, en ''zwervende''. 

Kennelijk zat Van Veldhoven na zijn vrijlating in 1890 ook nog in Veenhuizen, want op 20 juli 1891 kwam hij vanuit het gesticht Veenhuizen III <ref>Veenhuizen III werd sinds 1884 gebruikt voor de huisvesting van bedelaars en landlopers, en in 1911 voor de eerste keer gesloten.</ref> in de gemeente Norg naar Amsterdam. Daar verbleef hij op Sint-Pieterssteeg 15.<ref>Hij werd volgens het Amsterdamse bevolkingsregister op 23 maart 1895 ambtshalve afgeschreven.</ref> Hij werd op 5 augustus 1891 aangehouden wegens landloperij, en door een vonnis van de Rechtbank 's-Hertogenbosch van 25 augustus 1891 tot 12 dagen hechtenis en 3 jaar opzending op 29 augustus d.a.v. vrijgelaten. Het signalement luidde toen: ''1,49 meter lengte, blond haar en wenkbrauwen, hoog voorhoofd, blauwe ogen, gewone neus en mond, ronde kin, blonde baard, ovaal aangezicht en gezonde kleur. Bijzondere teekenen: dunharig''. Op 29 augustus werd hij direct weer aangehouden, en op 10 september 1891 vertrok hij vanuit 's-Hertogenbosch naar Veenhuizen voor zijn 3 jaar opzending. 

Op 10 september 1891 kwam Peter Mathijs van Veldhoven, geboren op 9 november 1858 te Deurne <ref>Kennelijk werkten zijn foutieve naam en geboortedatum nog steeds door in de administratie</ref>, aan in gesticht Veenhuizen I. Op 21 november 1892 ontvluchtte hij Veenhuizen, en kwam op 12 januari 1893 weer terug. Op 14 augustus 1893 ontvluchtte hij Veenhuizen andermaal. Eigenlijk zou zijn tijd er op 10 september 1894 opzitten, maar door het ontvluchten moest hij 52 dagen inhalen en kwam hij pas op 1 november 1894 vrij.

Waar Mathijs van Veldhoven na 1894 bleef, is helaas nog niet bekend.

{{appendix}}

[[categorie:schaapsherder|Veldhoven]]
[[categorie:arbeider|Veldhoven]]
[[categorie:kleermaker|Veldhoven]]
[[categorie:Veldhoven|Mathijs]]