Bewerken van Kerkhofmuren Sint-Willibrorduskerk (Deurne)

{{Infobox gebouw
| naam          = Kerkhofmuur met Poorten
| afbeelding    = KerkhofmuurDeurne.jpg
| tekst         = met zeskantige lantaarn
| locatie       = Bij Markt 9 in Deurne
| gebruik       = 
| start         = 1924
| gereed        = 
| opening       = 
| sluiting      = 
| bescherming   = 
| antenne/spits = 
| hoogte top    = 
| status        = 
| bouwstijl     = 
| bouwkosten    = 
| hoogte dak    = 
| monumentnummer= 517790
| monumentstatus= [[Rijksmonument]]
| verdiepingen  = 
| liften        = 
| architect     = Jan Stuyt
| eigenaar      = 
| ingenieur     = 
| aannemer      = 
| ontwikkelaar  = 
}}
De '''kerkhofmuur''' van de '''Sint-Willibrorduskerk (Deurne)''' met de poorten zijn in 1924 door de architect Jan Stuyt uit Amsterdam ontworpen en uitgevoerd. 


Met name in combinatie met de [[Sint-Willibrorduskerk (Deurne)|Sint-Willibrorduskerk (Deurne)]] zelf en de vroeg 20e eeuwse geconserveerde [[Begraafplaats r.-k. kerkhof Deurne-centrum|begraafplaats]] heeft de kerkhofmuur in het ensemble een grote cultuur-historische waarde.

De vroegste vermelding van een kerkhofmuur dateert van 1470. Een nieuwe muur werd gebouwd in 1712-1713 waarbij volgens een gemeenterekening 126.000 stenen gebruikt werden met dezelfde afmeting als die van het Deurnese [[Groot Kasteel|kasteel]]. De stenen werde gebakken door Deurnese mensen met Deurnese klei en turf. Bovendien weten we door [[Brand van 3 februari 1737|de gravure van 1738]] dat het kerkhof toen al tenminste gedeeltelijk ommuurd was. 

[[Justinus de Louw (1784-1860)|Pastoor De Louw]] had aan de [[Visser]] het [[Liefdehuis]] ten behoeve van de [[zusters Franciscanessen]] uit Veghel laten bouwen. Zijn opvolger, [[pastoor Verhoeven]], besloot direct na zijn aanstelling in 1860 tot de bouw van de kerkhofmuur "voor langs de straat, en den hoek om, een eindwegs tot voorbij de eerste vleugel van het Liefdehuis". Daartoe had hij 26.500 stenen nodig.  De muur kostte 370 gulden. Aanvankelijk zou de gemeente [[Deurne en Liessel]] de helft in de kosten bijdragen, later besloot ze zelfs het geheel te bekostigen "tot verligting der kerk". Het jaar daarop werd verder naar achteren de kerhofmuur opgetrokken tot aan het poortje waardoor men van de pastorie naar de kerk kon. Daartoe waren nog eens 48.100 stenen nodig.

In 1862 trok de pastoor de muur door tot aan de oude muur van 1712 tegenover het hoogkoor. Bovendien moest de oude muur langs de klinkerweg (de huidige [[Kerkstraat]]) opgetrokken worden zo hoog als de dwarsmuur aan de ingang der kerk ten zuiden was, opnieuw circa 25.000 stenen.  

Het merendeel van de anno 2011 nog aanwezige muur dateert van de 20e eeuw. In 2006 liet de [[gemeente Deurne]], eigenaar van muur en kerkhof, een grondige restauratie uitvoeren.

In de jaren '20 en '30 van de 20e eeuw werd door architect Jan Stuijt (1868-1934) een groot deel van de muren opnieuw opgetrokken, samen met het torentje genaamd [[Het Eeuwig Licht]]. Dit gebeurde in opdracht van pastoor [[Hendrik Roes|Roes]].

In 1960 is een deel van de muur gesloopt. Toen is ook de uit 1933 daterende in stijl aangepaste [[Heilig Hartkapel (Markt)|Heilig Hartkapel]] afgebroken. 

Op aandrang van de middenstanders in de [[Kerkstraat]] werd de kerkhofmuur aan die straatzijde rond 1988 grotendeels gesloopt en in 1997 is het gebied grotendeels gereconstrueerd en is het [[Pastoor Roespark]] aangelegd.

De stenen voor de kerkhofmuur werden publiek aanbesteed en door de de Deurnese [[steenbakkerij]] geleverd. De grootte van de steen moest gelijk zijn aan die van de "neerhuizing" van het kasteel; hiermee is bedoeld het [[Dinghuis (gebouw)|Dinghuis]] dat waarschijnlijk in 1690 is gebouwd. De stenen werden gebakken door [[Willem Janse van Bommel]], [[Lambert Jan Soeterix]],  [[Willem Jan Soeterix]] en [[Jan Eijmers van Loon]]; ze namen ieder drie monden aan. Voor de stenen ten behoeve van de toren werd slechts de levering van goede droge klot publiek aanbesteed voor 18 gulden per mond.
[[Bestand:24.303.JPG|thumb|300px|left|Deel van de gesloopte muren. Destijds was dit doorkijkje van het [[Begraafplaats r.-k. kerkhof Deurne-centrum|rk kerkhof]] naar het torentje van [[Huize St. Joseph]] aan de [[Kruisstraat]] mogelijk. Achter het muurtje vooraan was toen het kloosterkerkhof van de [[Zusters Franciscanessen]] gevestigd. <ref>Deze foto is genomen door Zr. Ludwine en  ter beschikking gesteld door archief van [[Zusters Franciscanessen|Zrs Franciscanessen S.F.I.C]] in Veghel</ref>]]
[[Bestand:24.296.jpg|thumb|300px|'''Oude kerkhofmuur''', gezien vanuit de Visser]]
[[Bestand:17.159.jpg|thumb|300px|'''Nieuwe kerkhofmuur''', gezien vanuit de Visser]]
[[Bestand:17.163.jpg|thumb|300px|'''Nieuwe kerkhofmuur''' gezien vanuit de Kerkstraat]]

{{Appendix}}
[[categorie:Gebouw]]
[[categorie:rijksmonument]]
{{DeurneWiki_TR_plekke_poi
|Omschrijving=De (neo)gotische St.-Willibrorduskerk is, samen met de kerkhofmuur, vanwege het fraaie ensemble aangemerkt als rijksmonument. De bouwgeschiedenis gaat terug tot vóór 1397. In 1883 werd bij een ingrijpende verbouwing het lagere middenschip op gelijke hoogte met het hoogkoor gebracht. Ook verschenen toen twee zijtorens die bij de restauratie van 1963 weer verdwenen. De kerkhofmuur, met de inmiddels verdwenen H.Hartkapel, werd in 1924 door architect Jan Stuijt ontworpen.
|Naam=Kerkhofmuren Sint-Willibrorduskerk (Deurne)
|Wereld=DeurneWiki_TR_Plekke_POI
|Plaatje=KerkhofmuurDeurne.jpg
|Lokatie=51.464357,5.794502
}}