Kapelweg 9

Het huis in 1986.

Rechts het huis in 1996.

Kapelweg 9 is een adres in Vlierden.

Chronologisch overzicht

Op het tegenwoordige adres Kapelweg 9 stond vroeger de openbare lagere school van Vlierden waar tot 1870 vele generaties Vlierdenaren basisonderwijs genoten en de schoolmeester woonde. Het was de plek waar meester Daniël van Esch niet alleen de kinderen onderwijs gaf maar ook een herberg uitbaatte en jenever stookte. Ook vond daar in 1698 een caféruzie met dodelijke afloop plaats.

In 1715, 1717, 1718 en 1722 werden kleine reparaties aan het schoolhuis verricht, zoals reparaties aan het dak en het metselen van een nieuwe oven.

Het schoolgebouw was in 1734 zo bouwvallig geworden dat meester-timmerman Peter Willem Verhees en metselaar Huibert Meusen in de zomer van 1734 in opdracht van de gemeente een grondige renovatie uitvoerden.

In 1742 bouwde meester-timmerman Joost Guy, als laagste inschrijver bij een publieke aanbesteding, voor 120 gulden een nieuw lokaal aan de school.

In de gemeenterekeningen van Vlierden komen herhaaldelijk posten voor van reparaties aan het gebouw en het interieur. Zo werd er in 1770 metselwerk verricht aan een nieuwe oven en de dorpel en in 1771 werden een nieuwe vloer in een kamertje gelegd en reparatie aan de schoorsteen uitgevoerd.

In 1772 kwam er en nieuwe put, waren er reparaties aan de kelder en de zolder van het opkamertje. In 1773 werden het staketsel en de dakbedekking vernieuwd. In 1775 werd het schoolhuis grondig vernieuwd en werd er een nieuwe halfsteense brandschop en turfschuur gebouwd

In 1777 was de school te klein geworden voor het aantal leerlingen en werd aan aannemer Willem van der Zanden opdracht gegeven om een oude muur uit te breken en de school met enkele meters uit te breiden.

In 1784 werd de kelder vergroot en er kwam er een nieuw hekwerk rond de school.

Bij de school was ook een visvijver. Aan de steiger bij die vijver werden in 1790 reparaties verricht. Ook kwamen er toen een een nieuwe putmik en een nieuwe putemmer.

Een brief van 20 november 1843 door districtscommissaris Wesselman aan Gedeputeerde Staten gaf een beeld van de toenmalige toestand waarin de schoolmeesterswoning en het schoolgebouw verkeerden. Meermalen heb ik bij het gemeentebestuur van Vlierden op de vertimmering en vernieuwing van de school en onderwijzerswoning aangedrongen, die zoo noodzakelijk geworden is, dat het geen verder uitstel kan lijden, alles is verrot en versleten en het heeft veel van een varkensstal.

Bij gebrek aan gemeentelijke financiën konden de noodzakelijke reparaties steeds niet worden uitgevoerd. In 1843 had de gemeente echter een financiële meevaller van netto zo'n 500 gulden door de verkoop van een groot aantal hectaren onontgonnen gronden. Maar de architect Van Galen begrootte de reparaties op 1277 gulden. Daarbij werd er op gerekend dat de Vlierdenaren zelf kosteloos de benodigde stenen, kalk en andere materialen zouden aanvoeren. Om de financiering toch rond te krijgen richtte Vlierden een verzoek aan de koning en aan de provincie om aanvullende fondsen beschikbaar te stellen.

Met deze reparaties konden de gebouwen nog ruim 25 jaar mee. In 1870 verhuisden de Vlierdense schoolleerlingen naar het nieuwe schoolgebouw aan het Schooteind. Het oude schoolgebouw werd ingericht en gebruikt voor verblijf en verpleging van lijders aan besmettelijke ziekten. Rond 1874 werd een losstaand gebouw achter het voormalige schoolhuis gesloopt en het gebouw zelf aan de achterkant uitgebreid.

De laatste schoolmeester die in het oude schoolhuis woonde was Jan Martin van de Berg. Op 29 januari 1886 besloot de gemeenteraad van Vlierden om het oude schoolgebouw publiek te verkopen en de effectieve verkoop van plaats, provisioneel op 30 maart in de herberg van Theodorus van Bree en op 13 april 1886 definitief in de herberg van Antoon Goossens. Koper was Johannes Smits die 465 gulden betaalde voor het gebouw met 0.13.17 hectare grond. Na het overlijden van Johannes Smits hertrouwde zijn weduwe met Antonius van Calis. Het huis, waarin zijn een winkel hadden, had destijds als adres Vlierden A.23.

Na het overlijden van de vrouw van Antoon van Calis en weduwe van Johannes Smits werd het huis door haar kinderen en erfgenamen op 16 en 30 augustus 1806 door notaris Dijkhoff uit Helmond publiek verkocht. Koper was Petrus Johannes Koolen uit Asten.
Op 22 april 1914 brandde het huis, met nog twee andere huizen tot de grond toe af. Wel kon de inboedel van Koolen gered worden. Het huis werd op dezelfde plaats herbouwd. Koolen droeg het eigendom van het onroerend goed over aan zijn priesterzoon Johannes Theodorus (pater Hieronymus). Die liet het geheel op 6 en 20 februari 1924 publiek verkopen door notaris De Leeuw. De verkoopadvertentie luidde:

EUG. DE LEEUW NOTARIS TE DEURNE zal publiek verkoopen: (...) |2 Voor den Eerw. Heer J. Th. Koolen te Ginneken. Een vruchtbaar Bouwmanserf te Vlierden in den Muggenhoek, bewoond door P. J. Koolen, bestaande uit een solied nieuw gebouwd huis met stal, schuur, tuin, boomgaard, bouwland en weiland groot 94.19 Aren, ook zeer geschikt voor burgerwoonhuis. Te veilen in 4 koopen en 2 massa's. Aanvaarding huis 1 Maart 1924, de gronden terstond. Inzet Woensdag 6 Febr. bij F. Smits te Vlierden. Toeslag Woensdag 20 Febr. bij A. van Calis, aldaar, telkens om 5 uur nam.

Voor 4.120 gulden werd Willem Thijssen toen de nieuwe eigenaar.

Willem Thijssen verkocht het huis rond 1942 aan Antonius Johannes Berkers. Die verkocht het huis met de grond rond 1966 aan Frans van Baars. Van Baars liet het huis slopen en bouwde er rond 1971 een nieuw huis dat als adres Kapelweg 9 kreeg en kadastraal E 295 werd. In 1975 liet hij de bedrijfsruimte verbouwing.

Bronnen, noten en/of referenties