Johan Franciscus d'Aumerie (1714-1781)

De familie d'Aumerie liet in haar familiewapen ook de drie molenijzers van het Vlierdense gemeentewapen verwerken

Johan Franciscus d’Aumerie (Bois-de-Lessines 27 oktober 1714 - Venlo 3 maart 1781) was arts en vanaf 1755 heer van Vlierden.

Johan Franciscus d’Aumerie was sedert 1747 als medisch directeur werkzaam in het militair hospitaal van Venlo. Hij bezat daar als geldbelegging ook enkele boerderijen, onder meer de Boerendans en de Huskenshof.

Gezin

D'Aumerie trouwde op 6 december 1762 te Veghel met Cornelia de Jong (gedoopt Veghel 6 januari 1732 - Venlo 8 juli 1768), de dochter van de Vlierdense drossaard Gerard de Jong (1685-1770). Dat huwelijk bleef kinderloos.

Koop heerlijkheid Vlierden

Op 9 oktober 1755 werd hij voor schepenen van 's-Hertogenbosch door koop eigenaar van de heerlijkheid Vlierden, met daarbij twee cijnsboeken, een van 16 gulden en een van 28 gulden jaarlijks. De verkoper was Joachim Reynhold van Glasenapp die de koopsom van 6670 gulden incasseerde. Het leenverhef voor de Raad van Brabant was op 4 november 1755.
De nieuwe heer van Vlierden verbleef regelmatig zelf op zijn buitenverblijf de Hazeldonk. Hij beschouwde zijn bezit als een goede belegging en probeerde de uitgestrekte heidevelden door ontginning te veranderen in rendabele bossen.

Heer van Rixtel

Op 3 juni 1762 kocht hij van Cornelis Draeck ook de heerlijkheid Rixtel. In het voorjaar van 1754 had Draeck het Guldenhuis aldaar gekocht met geleend geld van Gerard de Jong, de schoonvader van d'Aumerie. Bij de koop hoorde ook het cijnsboek van Aarle met 211 teksten en een kerkbank voor man en vrouw in de kerk van Rixtel. Enkele weken voor zijn overlijden verkocht hij het Guldenhuis aan de Aarle-Rixtelse president-schepen Antony Balthazar Gualtheri.

Brand van 1763

Op 15 april 1763 om tien uur 's morgens brandde de Hazeldonkse hoeve helemaal af. De schepenen van Vlierden moesten hierover op verzoek van d'Aumerie een schriftelijke verklaring afleggen, waarschijnlijk om daarmee gedurende een of meer jaren minder hoog in de belastingen te worden aangeslagen. Ze vermeldden er veiligheidshalve wel bij dat er in Vlierden een reglement ter voorkoming van brand was vastgesteld en dat regelmatig werd gecontroleerd op een goede naleving daarvan.

Ruzie over grensscheiding

In 1772 ontstond er een ruzie tussen d'Aumerie en de hoevenaar van de hoeve Ruth over de juiste grensscheiding tussen Ruth en Hazeldonk. Enkele oude boerenknechten moesten met hun getuigenverklaringen helderheid verschaffen.

Hoeve het Cloostereijnd

Op 4 november 1772 kocht hij voor 530 gulden de hoeve het Cloostereijnd van de weduwe van Jan Claassen van de Zande.

Arts in Vlierden

d'Aumerie verbleef regelmatig in Vlierden. Er mag worden aangenomen dat hij daar ook de geneeskunde beoefende. Rond 2002 vertelde de toenmalige bewoonster van de Hazeldonk dat een aantal jaren daarvoor bij het maken van het grondwerk voor een nieuw te bouwen schuur in de onmiddelijke nabijheid van de Hazeldonk, vanaf de weg gezien aan de rechterkant van het huis, een groot aantal medicijnflesjes aan de oppervlakte kwamen. Helaas bleven die niet bewaard zodat verder onderzoek lastig is, maar mogelijk is hier een relatie met de artsenpraktijk van deze dokter d'Aumerie. Overigens was ook Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie, zijn neef en opvolger als heer van Vlierden, arts van beroep en kunnen de medicijnflesje ook van hem afkomstig zijn.

Buitenechtelijk kind

Uit een buitenechtelijke relatie van hem met Johanna Göbel werd op 18 januari 1779 een zoon geboren die ook Johannes Franciscus genoemd werd. Op 23 februari 1781, nog geen twee weken voor zijn dood, wettigde hij zijn zoon. Johannes Franciscus junior werd een vermaarde badarts in Scheveningen en naar hem is de d'Aumeriestraat in 's-Gravenhage genoemd.

Overlijden

Na zijn overlijden op 3 maart 1791 werd hij op 7 maart in Venlo begraven. In verband met de te betalen successierechten werd zijn vermogen in Vlierden geschat op 7.318 gulden, namelijk:

• voor de heerlijkheid Vlierden 3700 gulden
• het gewincijnsboek met 104 teksten 500 gulden
• het zogenaamde kleine gewincijnsboek 300 gulden
• huize de Hazeldonk 650 gulden.

Opvolger als heer van Vlierden

Na het overlijden van Johan Franciscus kwam de heerlijkheid in handen van zijn broer Antonie Bonaventura d’Aumerie. Deze machtigde op 7 april daaropvolgend de Vlierdense substituut-secretaris Antoni Ramaer om het geheel door te verkopen aan hun beider neef Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie. Deze betaalde voor het goed de Hazeldonk met 76 hectaren grond 7.750 gulden.

Referenties

Bronnen, noten en/of referenties