Handleiding voor het personeel op het kasteel

Een getypte handleiding voor het personeel op het kasteel van de periode dat baron De Smeth daar woonde, waarschijnlijk van kort voor de Tweede Wereldoorlog, is bewaard gebleven.

Het volledige typoscript luidt al volgt:

1. Bevelen worden slechts aangenomen van mij, of van diegenen waarvan ik zeg dat bevelen opgevolgd moeten worden. (Juffrouw van der Oord of anderen)
2. Een verzoek van gasten of andere huisgenoten wordt, tenzij dit dringend is (dit ter beoordeling van degene aan wie het wordt opgedragen) eerst gemeld aan Juffrouw van der Oord of haar vervangster.
3. Het personeel wordt geacht ten allen tijde netjes gekleed te zijn, dus schone handen, gepoetste schoenen, geborstelde kleren.
4. Indien het personeel praat met zijn superieuren, staat het in de houding, met de handen langs het lichaam gestrekt, dus niet leunend tegen de muur, een stoel of een deur of op een stuk gereedschap.
5. Bij het tegenkomen buiten neemt het personeel zijn hoofddeksel af, voor mij, mijn gasten, de inwonenden en alle andere boven het personeel gestelden.
   Dit behoeft natuurlijk niet honderd keer per dag te gebeuren, doch alleen dan wanneer dit redelijkerwijze van hen verwacht kan worden, dus bijvoorbeeld wanneer men genoemde personen voor de eerste maal die dag ziet.
6. In het bijzijn van mij, en alle andere te voren genoemde personen, mag het personeel geen hoed of pet op zijn hoofd hebben en zeker niet in huis of stal. Tijdens gesprekken evenmin en dan krabbe men zich ook niet op het hoofd en make men geen veters vast.
7. In huis wordt niet gelopen met klompen en overjassen aan of hoofddeksels op en natuurlijk nooit met een brandende sigaar of sigaret. Het buitenpersoneel dient het roken zo veel mogelijk te beperken, mochten de werkzaamheden er onder lijden dan dient het geheel te worden nagelaten. Het binnenpersoneel mag slechts roken in de rustpauzes. Wordt men door een meerdere aangesproken, dan wordt natuurlijk het rookgerei uit de mond genomen.
8. Het personeel gebruike slechts toiletten die voor hen bestemd zijn.
9. Het mannelijk personeel heeft geen toegang tot de kamers der vrouwelijke inwonenden, tenzij ultdrukkelijk anders besteld is. Ook niet bij afwezigheid van de vrouwelijke inwonenden.
10. Bij het begroeten der gasten gaat het mannelijk personeel in de houding staan, dus geen buiging of iets dergelijks en het vrouwelijke personeel maakt voor de oudere vrouwelijke gasten een knik.
11. Het personeel verleent ten allen tijde voorrang aan de inwonenden op de trappen en nauwere gangen. Ze laten de inwonenden steeds rechts passeren.
12. Het personeel spreekt behalve mij, of de door mij boven hen gestelden niemand aan (en dan nog alleen als zij iets te vragen hebben) tenzij het door anderen wordt aangesproken.
13. Behalve hij het binnenkomen in slaapkamers en bij het betreden van het kantoor van de juffrouw, wordt er niet geklopt.
14. Alle klachten en wensen dient men te uiten tegen mij of andere meerderen, dus geen onderling geroddel en geklets in de hoop dat een en ander mij op deze wijze wel ter ore zal komen.
15. Alle boodschappen door inwonenden aan het personeel opgedragen worden bij Juffrouw van der Oord of haar vervangster gemeld.
16. Het personeel neme zich in acht zo min mogelijk lawaai te maken en vooral niet van kamer tot kamer elkaar toe te roepen.
17. Deuren (vooral ook de voordeur) moeten ten allen tijde gesloten worden, ook bij het in ontvangst nemen van bevelen. Men komt dus binnen, doet de deur achter zich dicht, gaat in de houding staan en zegt:" Wat blieft U Baron of juffrouw enz."
18. Het mannelijk personeel spreekt mij aan met Baron, het vrouwelijk met Mijnheer.
19. Iedereen zorge ervoor deze handleiding stipt op te volgen en behoeft geenszins bevreesd te zijn zich belachelijk te maken door de uiterste beleefdheid in acht te nemen. Het maakt een veel slechtere indruk wanneer men zich gedraagt als een onopgevoed persoon, die spreekt met een sigaret in de mond of een hoofddeksel op het hoofd, dan wanneer men zich behoorlijk gedraagt.
20. Voortaan zal er voor het hele buitenpersoneel een kop soep of een andere warme drank ter beschikking worden gesteld om 10.15 uur, gedurende de maanden December en Januari en de helft van februari. Men krijgt de tijd tot 10.30 uur om het op te drinken en moet zelf een kop voor het gebruik mee brengen. Deze koppen blijven hier en worden hier afgewassen. Het buitenpersoneel gedrage zich hierbij ordelijk. Zij nemen plaats in de mannekeuken dp de daarvoor bestemde banken en draven niet door de andere keukens rond. Zij zorgen ervoor dat zij niet luidruchtig zijn en zich gedragen in overeenstemming met hun positie als lid van het Kasteelpersoneel.
21. Ook voor het binnenpersoneel geldt deze opmerking over luidruchtigheid gedurende de pauzes, dus geen gegil of hard gelach, stoeien of wat dies meer zij. De radio mag slechts zacht aanstaan.
22. Op straffe van Ontslag is het verboden om de dingen die hier in huis gebeuren, in het dorp of aan familie, vrienden of bekenden rond te vertellen. Dus geen geklets over de gasten (hoeveelheid en wie), geen geklets over de paarden of wat dan ook.

(het origineel bewaard gebleven exemplaar is ondertekend met de Smeth)

Bronnen, noten en/of referenties