Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Emilius Johannes Theodorus Antonius Maria van Emstede (1911-1994)
| Emile van Emstede | ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Emilius Johannes Theodorus Antonius Maria van Emstede | |
| Roepnaam | Emile | |
| Geboorteplaats | Venlo | |
| Geboortedatum | 20 juli 1911 | |
| Overl.plaats | Saint-Victor-la-Coste | |
| Overl.datum | 11 november 1994 | |
| Partner(s) | Maria Johanna Augustina Kerckhoffs (1914-2014) | |
| Beroep(en) | archivaris, beeldhouwer | |
Emilius Johannes Theodorus Antonius Maria (Emile) van Emstede (1911-1994) was de eerste archivaris van het Streekarchivariaat Peelland.
Familie en gezin[bewerken | brontekst bewerken]
Hij was een zoon van de industrieel Theodore Joseph Pius Marie van Emstede (Roermond 1871-1947 Hilversum) en Maria Francisca Geertruida Emerentia Beusen (Dieren 1874-1944 Roermond).
Emile huwde op 23 april 1941 in Meersen met Maria Johanna Augustina Kerckhoffs, (Meerssen 21 maart 1914 - 13 juli 2014), dochter van Wilhelmus Hubertus Kerckhoffs (Schin op Geul 1868-1948 Meerssen) en Maria Cornelia Urlings (Merkstein (D) 1877-1953 Meerssen)
Uit dit huwelijk werden negen kinderen geboren, [1] onder wie:
- Emile Joseph Theophile Antonius Marie, (Assen 12 juni 1944 - Eygelshoven 10 juli 2014). Hij huwde met Margriet Feyen.
- Innocent (Ineke), (Assen 6 augustus 1945 - Deurne 29 november 1974).
Het begin van zijn carrière: Roermond en Assen[bewerken | brontekst bewerken]
Emile van Emstede startte zijn carrière tussen 1934 en 1941 als archiefambtenaar in zijn geboortestad Roermond. Hij inventariseerde daar het zogenaamde Frans Archief 1796-1813.[2] Vervolgens werkte hij vermoedelijk bij het Rijksarchief in Drenthe te Assen, maar over deze periode is nog weinig bekend. In 1945 woonde hij nog in die stad.
In 1959 werd te Assen zijn zandstenen beeld De Verkeersmoloch geplaatst.[3]
Van Emstede in WO II[bewerken | brontekst bewerken]
In de Tweede Wereldoorlog publiceerde Van Emstede bijdragen in het blad Volksche Wacht, uitgegeven door Uitgeverij Hamer onder invloed van de SS.[4] Ook schreef hij minstens één artikel over de vestingstad Roermond in het Limburgse tijdschrift Frankenland, dat onder leiding van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij werd uitgebracht.[5][6]
Streekarchivaris van Peelland[bewerken | brontekst bewerken]
In 1958 werd Van Emstede aangesteld als eerste streekarchivaris van het Streekarchivariaat Peelland in het zuidoosten van de provincie Noord-Brabant. Als zijn belangrijkste activiteit wordt het inventariseren van de oude en nieuwe archieven van de deelnemende gemeenten beschouwd. Hij was bovendien zeer actief in het publiceren van artikelen in lokale en regionale dag- en weekbladen over de geschiedenis van Peelland en het uitbrengen van bronnenpublicaties. Hij wilde hiermee vooral toekomstige academici en onderwijzers bedienen
In 1972 werd Van Emstede in zijn functie van streekarchivaris censuur opgelegd door het bestuur van het streekarchivariaat, nadat hij zich in de media negatief had uitgelaten over de bestemming van Dinghuis tot exclusief restaurant door de gemeente Deurne. De voorzitter van het streekarchivariaat, de burgemeester van Bakel en Milheeze, moest voortaan zijn publicaties eerst goedkeuren. De voorzitter onderbouwde dat als volgt:
- De heer Van Emstede werkt als streekarchivaris in een gemeenschappelijke regeling van vijf gemeenten. Het bestuur, waarvan ik voorzitter ben, is verantwoordelijk voor de publicaties van de heer Van Emstede als streekarchivaris naar buiten uit. Ik matig me geen oordeel aan over de kwestie, waarom het in dit artikel ging, maar wil daarvoor geen verantwoording dragen. De heer Van Emstede kiest als streekarchivaris partij in een discussie tussen het gemeentebestuur van Deurne en de Deurnese bevolking en dat acht ik onjuist. Er is geen sprake van een schrijfverbod, laat staan van een spreekverbod aan de heer Van Emstede. Een publicatie als in het HD in zijn functie als streekarchivaris dient voortaan via mij te gaan.
In datzelfde jaar introduceerde hij het werken met vrijwilligers bij het archief. In het blad Traverse deed hij op 6 januari 1972 een oproep aan bezoekers en potentiële vrijwilligers:
- Gesteld kan worden, dat in het Streekarchivariaat Peelland de fundamenten nagenoeg voltooid zijn waarop een torenflat van kennis van het eigen heem en de regio kan worden gebouwd. Daarvoor echter zijn bouwers nodig ofwel belangstellenden. Dat kunnen zowel mensen zijn, die zich willen verdiepen in de kennis van het eigen heem en regio als mensen die zich interesseren voor hun eigen voorgeslacht. Indien men dit gebouw van de kennis van het eigen heem en regio een tastbare vorm wil geven dan zijn daarvoor belangstellenden nodig, die als vrijwilligers - dus zonder enige betaling - bereid zijn bepaalde schrijfwerkzaamheden in de archieven te verrichten, waardoor dit gebouw gestalte krijgt.
Klompen[bewerken | brontekst bewerken]
Foto collectie Ton Hartjens
Archivaris Van Emstede had in het gemeentehuis op de eerste verdieping een kamer met een betonnen vloer. Hij klaagde in 1962 bij het gemeentebestuur dat hij daar in de wintermaanden erg koude voeten had en vroeg om plaatsing van een houten vloer. Burgemeester en wethouders besloten daarop dat er geen nieuwe vloer zou worden gelegd maar dat hij voor rekening van de gemeente ten behoeve van zijn werkzaamheden een paar klompen mocht aanschaffen.
Laatste jaren[bewerken | brontekst bewerken]
Per 1 augustus 1976 werd hij opgevolgd door René Jansen. Van Emstede bleef na zijn pensionering vooralsnog in Deurne aan de Molenstraat wonen.[7] Daarna woonde hij in Frankrijk. Op 11 november 1994 overleed hij te Saint-Victor-la-Coste (Frankrijk).
Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]
In het overzicht ontbreekt nog het merendeel van de artikelen in diverse tijdschriften.
- Instelling en inrichting van provinciale archievendiensten voor het ordenen, beschrijven en voortdurend onderhoud der Nederlandsche gemeente-archieven - 1939
- De lotgevallen van Limburg in de jaren 1814 tot en met 1839. In Volksche Wacht, 1942/43, blz. 294/318.
- Van patronymica en geslachtsnamen in Drente - 1943
- Archieven spreken. Het Rijksarchief in Drente te Assen - 1943
- Roermond als vesting in het verleden. In Frankenland, nov. 1943, blz. 50/53.
- Inventarisatie van het nieuw archief der gemeente Sleen - 1956
- Zo was Bakel..... en Bakel lacht!!..... : oude gebruiken, sprookjes, heksenverhalen en kruidige Bakelse humor, door de jeugd van Bakel en Milheeze verlucht - 1959
- Varia Peellandiae Historiae ex fontibus, jaargang 1-11 - 1964-1974
- Inventaris van het nieuw archief der gemeente Bakel en Milheeze 1810 - 1938 - 1965
- Inventaris van het nieuw archief der gemeente Asten, 1813 - 1948 - 1965
- Kerkrestauratie in Deurne 1711. In Helmonds Dagblad - 22 december 1966
- Tien jaren 1958-1968. Overzicht van gegevens Streekarchivariaat Peelland : jaarverslag 1967 - 1968
- Inventaris van het oud archief der gemeente Bakel en Milheeze, 1626 - 1810 - 1969
- Inventaris van het oud archief der gemeente Mierlo, 1300 - 1811 - 1969
- Pedeland - land van ons hart. In: onbekend - 1969
- De Peel in relatie tot Venray. In: onbekend - 1969
- Heks en seks in Nederland - 1970
- Inventaris van het oud archief der gemeente Asten, 1603 - 1813 - 1970
- Inventaris van het nieuw archief der gemeente Bakel en Milheeze, 1810-1938 - 1971
- Inventaris van het nieuw archief, gevormd onder beheer van de gemeentesecretaris over de periode 1813 - 1932 der gemeente Mierlo - 1971
- Inventaris van het oud archief der gemeente Someren, 1301-1811 - met J. Cunen - 1971
- Inventaris van het nieuw archief der gemeente Asten, 1813-1948 - 1972
- Dinghuis-Rechthuis-Slecht huis. In Helmonds Dagblad - 25 augustus 1972
- Inventaris van het oud archief der voormalige Gemeente Lierop thans gemeente Someren, 1408 - 1811 - met J. Cunen - 1973
- Inventaris van het nieuw archief der Gemeente Someren, 1813-1936 - met J. Cunen - 1973
- Inventaris van het nieuw archief der gemeente Deurne, 1813-1950 - 1975
- Glossarium iuris Brabantici, of Zestalig verklarend woordenboek van de ambts- en rechtstaal gebezigd in het voormalige hertogdom Brabant 1222-1781 (1807) - 1981
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- Hij dient niet te worden verward met zijn naamgenoot Emile J.Th.A.M. van Emstede MD PhD, tot 2005 chirurg in het Diaconessenhuis te Meppel. Dat is één van Van Emstede's zonen.[8]
- Zijn persoonlijke motto was Meo Labore Serviam.[9]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|