Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Borstbeeld Antoon Coolen
Het borstbeeld van Antoon Coolen staat in de Romeinstraat, voor huize De Romein, het pand waar hij van 1933 tot 1938 woonde.
Zondagmorgen 9 november 1997 werd in Deurne een bronzen borstbeeld van Antoon Coolen onthuld. Op die dag was het precies 36 jaar geleden dat Coolen overleed.
Het borstbeeld werd gemaakt door de Benedictijner frater Leo Disch [1], en werd gegoten bij gieterij Boerekamps in Nederweert. Het beeld werd geplaatst ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van Antoon Coolen en werd gemaakt op initiatief van een stichting die de festiviteiten rond de honderdste geboortedag van Coolen coördineerde.
Een toelichting van de maker frater Leo Disch
Na de onthulling van het Antoon Coolen-monument op de locatie hoek Romeinstraat - Tramstraat gaf de maker Leo Disch de volgende toelichting.
- Nu wij dames en heren voor het onthulde borstbeeld staan van ANTOON COOLEN, staat daar een denker en naast hem nu een doener. Zo heb je denkers en doeners. Maar ook denkers doen wel eens iets. Zo heeft Antoon zijn gedachten geformuleerd in woorden, in zinnen in alinea’s en hoofdstukken, bij het componeren van zijn werkstukken. In dit geval: al vertellend. Zo is hij uitgegroeid tot een kundig schrijver: een letterkundige. Dat was zijn vak, zijn bedrevenheid. Wat ik heb, gemaakt, komt niet uit mijn mond of mijn pen, maar uit mijn handen. En dat wil ik aan U overdragen en wel door het uitspreken, aan stippen op mijn ongeoefende manier, van enkele gedachten die mij aanspreken. Ze hebben te maken met mijn ervaringen bij het maken van dit beeld. Het "denken" dat tijdens het werk mogelijk en zelfs onmisbaar is, is eigenlijk nauwelijks meer dan goed kijken naar wat je onderhanden hebt. Je kunt het "beeldend denken" noemen. Ouwerling, Antoons Deurnese mentor, die er bij hem steeds op hamerde: "Schrijft toch over Brabant over ons volk uit de Peel, de boeren en de peelwerkers", nam hem vaker mee op tochten door deze streek. Hij leerde hem zien en horen wat er in het boerenland bij de mensen omging. Dit werd later "materiaal" van zijn boeken. Zo is het mij ook vergaan, toen ik al converserend met de echte Coolen die mij uit een twaalftal foto’s en zijn oeuvre tegemoet kwam. Zij hielpen mij om een steeds beter inwendig beeld te krijgen van hoe het moest worden. Het was het beeld - in wording - dat nog niet bestond in werkelijkheid, maar wel vaag in mijn verbeelding……. Het inwendig beeld, ontleend aan, en opgeroepen door de indrukken. Bij het boetseren, nam ik telkens afstand en ging dan weer verder; ik voegde er iets aan toe of nam iets weg, veranderde, verbeterde iets of maakte het ongedaan. Dat beeld staat nu hier vlak bij het huis De Romein dat Antoon Coolen zelf heeft bewoond en dat Ouwerling had laten bouwen. Wat ik zou willen is dat het beeld spreekt voor zichzelf. Bij dit beeld heb ik er niet zomaar en uitsluitend naar gezocht het "sprekend" te laten lijken op het uiterlijk van Antoon Coolen. Hij is hier afgebeeld in de kracht van zijn leven, zo rond de jaren veertig, toen hij zelf een veertiger was. Wel heb ik enkele karakteristieke kenmerken wat expliciet naar voren gehaald: de bril en de strik; het meestal opgeknipte en geplette haar; de haarlok die vaak naar voren viel als Antoon over zijn werk gebogen zat; de lach-trek die door de rechter kleine jukbeenspier extra wordt geaccentueerd. En tenslotte de stuwkracht naar boven van geheel de buste, die hem in zijn hoedanigheid als schrijver wil uit beelden. En zoals een schilderij meestal vraagt om een lijst die het van de omgeving afschermt, zo behoort bij een plastiek als dit gewoonlijk een sokkel. Vandaar deze zuilvorm als stand voor het beeld, een zuil die deel uitmaakt van de gehele compositie. Als ik me niet vergis is het gelaat zelf van de levende Coolen gaan gelijken op zijn werk. Ik hoop dat mij gelukt is van dit gelaat de treffende gelijkenis – in – brons gemaakt te hebben. Ik dank U !!
Fr. Leo Disch o.s.b."
De benodigde gelden, 15.000 gulden, werden bijeengebracht door de genoemde stichting en enkele Deurnese donoren. De gemeente Deurne stelde een bedrag van 3.500 gulden beschikbaar uit het fonds kunstverwerving. Het beeld werd door Gerard Jansink, de voorzitter van genoemde stichting, via burgemeester Smeets overgedragen aan de Deurnese bevolking.
De 100e geboortedag van Coolen werd verder onder meer herdacht met een Antoon Coolen-symposium en de opvoering van het toneelspel "Kinderen van ons volk".
Guido Coolen, zoon van Antoon en beschermheer van het Deurnese Sint-Antonius Abtgilde, gaf in zijn toespraak aan het borstbeeld erg mooi te vinden: „Het is een echte Coolen en alle familietrekken zitten er in.". Hij gaf ook aan blij te zijn dat er naast Wylre en Waalre nu ook een monument van zijn vader in Deurne stond: „Daar heeft hij zijn belangrijkste boeken geschreven."
Het beeld werd opgenomen in het in 2022 verschenen boek Brabantse beelden.
Zie ook de lijst van Openbare kunst in Deurne.
| Bronnen, noten en/of referenties |