Hubertus Melchior Josephus van Baar (1894-1982)

Hubertus Melchior Josephus van Baar
Persoonsinformatie
Volledige naam	Hubertus Melchior Josephus van Baar
Roepnaam	Huub
Geboorteplaats	Deurne
Geboortedatum	24 maart 1894
Overl.plaats	Eindhoven
Overl.datum	1 december 1982'"`UNIQ--ref-00000000-QINU`"'“1 december 1982'"`UNIQ--ref-00000000-QINU`"'” bevat een extrinsiek streepje of andere tekens die ongeldig zijn voor een datuminterpretatie.
Partner(s)	Carolina Theodora Margaretha Jansen (1901)
Beroep(en)	kunstschilder, leraar
Bidprentje	NBA

Schilderij van de Craijenhut door Huub van Baar.
foto collectie Volleberg

Hubertus Melchior Josephus (Huub) van Baar (1894-1982) was een in Deurne geboren leraar en kunstschilder.

Jeugd

In het woonhuis van brouwerij De Pelikaan werd hij geboren als zoon van brouwer Franciscus Henricus Petrus van Baar (1859-1937) en Maria Bernardina van Bon (1866-1936), (1866-1966). Zijn vader was in Deurne geboren en zijn moeder in Vierlingsbeek. De familie van Maria Bernardina was van voorname afkomst. Melchior van Bon, een van haar voorvaderen, was burgemeester van Eindhoven. Maar ook de voorouders van Huub waren niet de minsten, het was een geslacht van plattelandsmagistraten, landeigenaren en beoefenaars van kunsten en wetenschappen. De grootvader van Huub was de Deurnese burgemeester Hendrik van Baar. Zijn overgrootvader was de Deurnese dokter Hendrik Theodoor van Baar. De familie Van Baar kwam van Oirschot, waar zij het hof van Solms bewoonde, naar Deurne. Huub groeide op in De Pelikaan en het huis was als een schilderskamer voor hem. Zijn vader Frans had naast jacht- en visvrienden ook schilders met wie hij zich graag omringde. En dat waren niet alleen zondagsschilders maar ook professionelen zoals de impressionisten Willem Rip en Paul Gabriel.

Naar Venray

In de zomer van 1904, Huub was toen 10 jaar, verhuisde het gezin van Deurne naar Venray om zich te gaan vestigen in het stamhuis van Huub’s grootmoeder Allegonda Jansen, de befaamde brouwerij De Keizer. In Deurne kocht Petrus Johannes Aloysius Toonen (1880-1949) uit Cuijk brouwerij De Pelikaan van Van Baar en zette deze voort. De familie van Baar kocht in Venray ook nog de zeer oude brouwerij Het Hert met woonhuis, boerderij en stallen. Huub van Baar was wel weg uit Deurne, maar Deurne en de Peel zou hem zijn hele leven bij blijven en hij zou zijn verdere leven steeds blijven putten uit de herinneringen en gevoelens uit zijn jeugd. Op jonge leeftijd tekende en schilderde hij al driftig mee met zijn vader Frans en de schilders die bij hun over de vloer kwamen.

Opleiding

Huub ging naar Roermond naar de Dr. Cuypersacademie om het tekenen en schilderen te leren. In de zomer van 1918 liet Huub zich inschrijven aan de academie in Amsterdam. Hij moest met vijftig man toelatingsexamen doen en ze slaagden met zijn tienen. Hij leerde daar Charles Eijck, Henri Jonas en Charles Vos kennen, die samen met hem op de academie zaten. De academie, onder leiding van directeur Antoon der Kinderen, stelde zich uitdrukkelijk tot taak vakbekwame mensen af te leveren. Huub van Baar slaagde in 1922 voor het eindexamen van de Rijksacademie in Amsterdam.

Werk

Hij kreeg opdrachten, onder andere voor een kruisweg in de kapel van Dekkerswald, waaraan hij anderhalf jaar werkte, en ook voor een muurschildering in de Klaaskerk in Venlo. Hij behaalde ook nog een paar onderwijsaktes. In Amsterdam leerde hij Lientje Jansen kennen en toen hij van een vriend hoorde dat aan de ambachtschool in Eindhoven een baan vrijkwam, solliciteerde hij er naar.

Gezin

Huub huwde op 10 juni 1926 te Amsterdam met Carolina Theodora Margaretha (Lientje) Jansen, (Amsterdam 15 november 1901), dochter van de lijstenmaker Christiaan Arnold Jansen (1867) en Gezina Franz (1874-1918).

Uit hun huwelijk werden de volgende kinderen geboren:

1. Bernardina Allegonda Odile (Dientje), (Amsterdam 19 mei 1927 - Eindhoven 17 september 2013). Zij huwde met Johan van Thiel.
2. Franciscus Christiaan Melchior, (Eindhoven 25 oktober 1928)
3. Melchior Hendrik Lambertus, (Eindhoven 18 augustus 1931)

In 1928 verhuisde Huub met zijn vrouw Lientje en hun dochter Dientje naar Eindhoven. Aan de voordeur van zijn huis onder de belknop zat een plankje met verweerde oude verfresten, tekenend voor zijn schilderschap.

Natuur

Vlak bij zijn huis in de Huygenslaan en later de Gestelsestraat stroomde de Dommel, een beek met groene oevers. Hier zat hij ’s morgens in alle vroegte zeer gedreven te schilderen. Hij was een bijzondere man, bij alles wat hij deed en vertelde kon je voelen dat hij met zijn ziel ergens in de Peel of langs de Dommel, maar zeker ergens in de vrije natuur bezig was. Huub van Baar was ook zeer natuurbewust en hij streed dan ook vaak met vlammend protest per brief tegen het naderbij sluipende milieubederf. Veel mooie natuur, lieflijk kronkelende riviertjes of beekjes en flora en fauna zijn verloren gegaan. Want Brabant had in vroeger tijden meer verschillende beektypes met een unieke flora en fauna dan heel verder Europa samen. Huub van Baar protesteerde tegen de vooruitgang, die achteruitgang betekende in zuiverheid.

Nostalgie

Na zijn pensionering werkte hij alsof zijn leven ervan afhing. Hij noemde die periode, waarin hij onafgebroken doorwerkte in zijn eigen stijl, een gezegende tijd, zeker ook omdat hij na een zeer lange periode weer Deurzes is goan proate. Als hij na Deurne aan Venray dacht kwam toch altijd eerst de Peel. Het Deurne uit zijn jeugd zag hij als een bijna ideale gemeenschap.

Er heerste grote vrijheid en vrede. Het samenleven van alle mensen verliep er als vanzelf. Er was geen concurrentie en geen jalousie. Natuurlijk was dat wel betrekkelijk en hebben die herinneringen een gouden randje gekregen. Maar als iemand in Deurne graag ging zitten nadenken of schilderen dan werd hij in zijn wezen gelaten. Het gezegde gaat dat Deurne van oudsher een cultureel centrum in Noord–Brabant is geweest zoals Laren in Noord-Holland. Deurne heeft hier nooit iets voor gedaan, die cultuur vloeide voort uit de vrijheid van leven en denken, en cultuur is in ieder mensenleven onmisbaar.

Huub van Baar schilderde behalve Dommel- en Peellandschappen ook vrouwen en stillevens.

In het Eindhovense Museum Kempenland hangt werk van hem. Verhalen en schilderijen heeft hij nagelaten. Stille getuigen van wat ooit eens was, maar nog meer de uitdrukking van zijn protest tegen een economische vooruitgang die geen halt kon houden.

Bronnen, noten en/of referenties