Antonie Ramaer (1741-1822)

Antonie Ramaer
.
Persoonsinformatie
Volledige naam	Antonie Ramaer
Geboorteplaats	Bergeijk
Geboortedatum	17 november 1741
Overl.plaats	Helmond
Overl.datum	19 april 1822
Partner(s)	[[PersoonPartner(s)::Catharina Zijnen, Helena Smits]]
Beroep(en)	schoolmeester, secretaris

De protestantse schoolmeester Antonie Ramaer (1741-1822) was een van de belangrijkste personen in de gemeenschap van Vlierden gedurende de tweede helft van de 18e eeuw, niet alleen vanwege zijn onderwijskundige kwaliteiten maar ook omdat hij een bekwaam bestuurder was.

Hij was een echte duizendpoot die deskundig was op vele terreinen. Daarbij was er een goede verstandhouding tussen de protestantse schoolmeester en de katholieke Vlierdenaren. Zelfs de pastoor stond eens voor hem borg toen hij de wildbaan pachtte. Meester Antonie Ramaer was de zoon van de Bergeijkse schoolmeester Jan Ramaer en Maria van der Poll.

Op 20 februari 1767 werd hij benoemd tot schoolmeester van Vlierden als opvolger van de overleden schoolmeester Antonie Heijcoop. Tevens werd hij benoemd tot koster, voorlezer en voorzanger te Vlierden. Als koster moest hij ervoor zorgen dat de doden netjes begraven werden en de klok op tijd luidde. Als voorlezer en voorzanger stelde zijn aanstelling niets voor want de kapel van Vlierden werd niet of nauwelijks voor protestantse erediensten gebruikt.

Ramaer bekleedde ook tal van andere functies. Zo was hij onder meer substituut-secretaris en later secretaris, president-schepen van Vlierden, ontvanger van de rijksbelastingen te Deurne, commissaris der verpondingen, pachter van de wildbaan en de houtschat, grondbezitter enz.

Rond 1793 verhuisde hij naar Helmond, waar hij van 1812 tot aan zijn dood lid van het gemeentebestuur was. Hij huwde in 1769 met Catharina Zijnen, een kleindochter van de Helvoirtse schoolmeester Laurens Bijnen en een dochter van de Eerselse schoolmeester Nicolaas Zijnen. Ze was een zuster van de Astense schoolmeester Peter Zijnen. Hij hertrouwde op 20 mei 1788 voor de predikant van Deurne met Helena Smits, de weduwe van Gerard Sterk uit 's-Hertogenbosch. Dit tweede huwelijk was een mislukking.

Uit het eerste huwelijk werden de volgende kinderen geboren en in de oude kapel van Vlierden gedoopt, die toen als hervormde kerk dienst deed:

1. Gerardus Antonie gedoopt 1 april 1770. Hij studeerde vanaf 1787 medicijnen aan de universiteit van Duisburg en vanaf 1792 aan die van Leiden. De kosten voor zijn opleiding werden vanaf 1784 betaald uit een studiebeurs die eertijds gesticht was door Adriaan en Cornelis van Dijk. In 1793 vestigde hij zich als huisarts in Deurne maar al op 1 mei 1794 vertrok hij naar elders.
2. Johan Nicolaas, gedoopt 18 augustus 1771. Hij was sterk koningsgezind en ging met Willem V begin 1795 naar Engeland. Hij nam daar dienst in het leger en bracht het er tot kapitein. Hij keerde nog in de Franse tijd terug naar Nederland en werd door koning Lodewijk in 1808 aangesteld als belastingambtenaar in het Friese Jever. Hij had een voorspoedige carrière en in 1814 werd deze geboren Vlierdenaar benoemd tot inspecteur-generaal der directe belastingen en accijnzen. Ook zijn zoon Elbertus Hendrikus Ramaer verwierf nationale bekendheid als deskundige op fiscaal-administratief gebied.
3. Peter Andreas, gedoopt 1 oktober 1772.
4. Willem Antonie, gedoopt 31 december 1775. Willem Antonie Ramaer vestigde zich in Helmond en was onder meer ontvanger van de plaatselijke belastingen van Deurne en Vlierden. Hij huwde met Anna Scholten, een dochter van de Helmondse dominee Albert Scholten, en was de oprichter van de Ramaer-textielfabriek. Hij overleed in Helmond op 20 mei 1828.

Voor zijn tweede huwelijk in 1788 werd ten behoeve van zijn vier zonen een inventaris opgesteld van al zijn bezittingen. Voor toenmalige Vlierdense begrippen was de lijst van bezittingen hoogst uitzonderlijk. Behalve een boerderij op de Blikhalm met bijna acht hectaren grond bezat hij een grote verscheidenheid aan kostbare voorwerpen, die stuk voor stuk in het Vlierdense schepenprotocol werden genoteerd.

Het tweede huwelijk van Antonie Ramaer hield nog geen jaar stand. Eind januari 1789 stapte zijn vrouw in Vlierden in het rijtuig om, naar haar zeggen, haar zaken in Den Bosch te gaan regelen maar feitelijk om nooit meer naar Vlierden terug te keren. Mogelijk had meester Ramaer het meer gemunt op haar rijkdom dan op haar liefde, immers Helena Smits was verre van onbemiddeld. Ze was onder meer eigenaresse van het Bossche huis dat vanouds De Vergulde Kabel werd genoemd en op het Hinthammereind stond. Zij wilde de huwelijksband verbreken, naar haar zeggen omdat zij door hem mishandeld zou zijn. De bij Ramaer inwonende Vlierdense schepen Antonie Jan Gallé en Ramaer's huishoudster Elisabeth Allewaert verklaarden echter dat de schoolmeester zijn vrouw nooit een haar had gekrenkt. Sterker nog, Ramaer had hen strikte orders gegeven om alles in het werk te stellen om sijn vrouw genoegen te geeven en haaren sin en orders stipt op te volgen en also alle toegeeflijkheid te gebruiken om haar te vreeden te stellen.

Ramaer verhuisde, nadat de Fransen ons land hadden bezet, naar Helmond waar hij op de Wiel het huis genaamd De Brouwerij had gekocht. Hij bleef echter vanuit Helmond nog vele jaren als secretaris de Vlierdense belangen behartigen. Het schoolhuis annex schoolmeesterswoning stond in deze periode in het midden van de huidige Kapelweg aan de oostzijde.