Omer Gerom Norbert Engelen (1876-1952)

Omer Gerom Norbert Engelen
(foto collectie Frank Brash)
Persoonsinformatie
Volledige naam	Omer Gerom Norbert Engelen
Roepnaam	Norbert
Geboorteplaats	Luyksgestel
Geboortedatum	18 december 1876
Overl.plaats	Broxburn
Overl.datum	10 juni 1952
Partner(s)	Gordina van de Kerkhof (1883-1971)
Beroep(en)	veenarbeider, mijnwerker, manager

Norbert Engelen, vermoedelijk rond 1930. De foto is in bezit van zijn kleinzoon Frank Brash, maar is ook aangetroffen in het archief van Garstang Heritage Centre in Engeland, met het bijschrift “Moss Litter Works, Cogie Hill Winmarleigh”.
Foto collectie Frank Brash

Als Norbert Engelen in 1924 de Britse nationaliteit krijgt, laat hij dit portret maken.

Omer Gerom Norbert (Norbert) Engelen (1876-1952) woonde vanaf 1889 in Deurne tot hij kort na zijn huwelijk in 1903 naar Schotland trok waar hij, zoals zo veel andere Deurnese veenarbeiders in het Verenigd Koninkrijk de kost probeerde te verdienen voor zijn gezin. Velen keerden weer terug naar de Peel maar Norbert Engelen vestigde zich daar voorgoed.

Van België naar Deurne

Hij was een zoon van Lodewijk Engelen (Dessel (B) 1842-1889 Horst) en Johanna Catharina Jansen (Hapert 1845-1919 Geldrop). De familie Engelen woonde eeuwenlang in en rond Retie. Norberts moeder kwam van Hapert, maar werkte als dienstmeid in het Vlaamse dorp. Norbert werd in Nederland geboren, toen zijn vader korte tijd in Luyksgestel werkte, maar een paar maanden daarna vestigde het gezin zich in Postel. Tijdens de grote landbouwcrisis vertrokken veel mensen net als de ouders van Norbert uit de Vlaamse Kempen. Norbert was 10 jaar toen zij naar Eindhoven gingen en 12 jaar toen zij eind februari 1889 naar de Breemortel in Deurne verhuisden. Samen met zijn oudste zus Maria Dymphna en hun vader ging Norbert als veenarbeider bij de Maatschappij Griendtsveen werken. In de zomer van hetzelfde jaar overleed vader Lodewijk toen hij tijdens het werken in de Peel door de bliksem werd getroffen.

Norbert bleef veenarbeider, maar moest van 28 maart 1896 tot 15 juli 1897 in militaire dienst bij het 6e Regiment Infanterie. Omdat hij bij aankomst in Breda werd opgemeten, weten we dat hij niet groter dan 1,57 meter was. Na zijn afzwaaien ging hij nog twee keer een maand op herhaling. Omdat hij tot 1911 reservist bleef, vroeg en kreeg hij later toestemming om voor zijn kostwinning in het buitenland te verblijven.

Na de militaire dienst werkte hij enige tijd bij het verveningsbedrijf Terwindt Arntz , dat nauwe banden met de Maatschappij Griendtsveen had. Juni 1900 ging Norbert echter naar Limburg, tegelijk met zijn zus en haar man Adrianus Vriens, om daar in de mijnen te werken. Op 2 augustus 1902 kwam hij vanuit Heerlen naar zijn moeder en stiefvader Johannes van Hoof in Deurne, waar het gezin woonde op het adres Breemortel B.164a.

Norbert trouwde in Deurne op 8 augustus 1903 met de veenarbeidster Gordina van de Kerkhof, (Deurne 4 september 1883 - Blackburn (Schotland) 18 december 1971), een dochter van Hendricus van de Kerkhof (1850-1907) en Catharina van de Kruijs (1855-1928). Het kerkelijk huwelijk vond plaats in de Sint-Willibrorduskerk op 10 augustus 1903. Het paar woonde daarna een paar weken op de Merlenberg bij Gordina's zus Antonet en vertrok op 22 september 1903 naar Engeland.

Engeland en Schotland

Ook Norberts jongere broer Lodewijk zat op de boot naar Hull, met zijn vrouw en hun eerste kindje. Beide broers zouden vlakbij Thorne in Yorkshire in het veengebied Moorends gaan werken, voor de Griendtsveen Mosslitter Company. Maar Norbert en Gordina reisden al na zes maanden door naar Schotland, waar vanaf 1904 ook vier broers van Gordina en de oudste zus alsook de jongere broer van Norbert als veenarbeiders kwamen werken. Er werd vaak verhuisd, maar uiteindelijk vestigden Norbert en Gordina zich in Bathgate, waar Norbert ging werken voor de Midland Moss Litter Company Ltd.

In 1912 werd hij door dit bedrijf gevraagd om de leiding op zich te nemen van de turfstrooiselfabiek bij Cogie Hill in het Engelse Lancashire. Het gezin woonde hier vervolgens 18 jaar in het kustplaatsje Pilling. Na hun terugkeer in Schotland vestigden zij zich in Blackburn, een paar kilometer van Bathgate, waar Norbert tot zijn pensioen manager is geweest bij de Midland Moss Litter Company. Hij werd er opgevolgd door zijn oudste zoon Hubert.

Kinderen

Uit het huwelijk werden in Schotland en Engeland de volgende kinderen geboren:

1. Anna Katrina, (Airth bij Falkirk (Sch.) 27 juli 1904 - 26 november 1905). Ze overleed aan een longontsteking en ligt begraven op het Lauriston-kerkhof te Falkirk.
2. Louisa, (Polmont bij Falkirk (Sch.) 20 april 1906 - Bathgate 22 oktober 1908). Ze overleed aan roodvonk en ligt begraven op het kerkhof van Bathgate.
3. Henrietta, (Bathgate 12 december 1907 - Whitburn 1985). Ze huwde in 1928 in Pilling (Eng.) James Henry Burrows (1905-1991).
4. Margaret Purves (Margaret), (Bathgate 22 mei 1910 - Birmingham (Eng.) juni 1961). Zij trad op 8 december 1932 in bij Sisters of Charity of St. Paul the Apostle. Haar kloosternaam was Maria Concepta. Margaret overleed in het Selly Park Klooster te Birmingham en ligt begraven op het kloosterkerkhof aldaar.
5. Johannes Hubertus (Hubert), (Bathgate16 mei 1912 - Hamilton (Ontario, Can.) 18 maart 1973). Hij huwde Annie Boyle (1906-1960) in St. Mary's Church Livery Street Bathgate in 1937. In 1964 emigreerde zoon James naar Canada, enkele jaren later gevolgd door Hubert met de vier jongste dochters.
6. Hendrikus (Henry), (Pilling (Eng.) 20 februari 1914 - Wigton (Cumbria, Eng.) 18 oktober 1983). Hij huwde op 7 oktober 1936 in Fauldhouse (West Lothian, Sch.) Louisa (van den) Beuken (1912-2014), een kleindochter van Johannes Coort.
7. Maria (Marie), (Pilling (Eng.) 26 april 1915 - Bewdley (Worcestershire Eng.) 3 december 1996). Zij huwde in 1940 in Bathgate James Allison, hertrouwde later met Paul Green en na diens dood met Fred Ward.
8. Dorothy, (Pilling (Eng.) 1917 - 1918). Ze werd begraven op het St. Williams kerkhof in Pilling, Lancashire.
9. Thomas Charles (Thomas), (Pilling (Eng.) 19 december 1918 - Saltcoats (North Ayrshire, Sch.) 9 maart 1997). Hij werd tot priester gewijd te Edinburgh Cathedral 26 juli 1943 en was jarenlang pastoor van de St. James Church in St. Andrews.
10. Mary Frances Theresa (Frances), (Pilling (Eng.) 22 september 1920 - Whitburn (Sch.) 19 februari 1997). Zij huwde in 1947 in Bathgate Peter Goldie (1921-1985).
11. Dorothy Agnes, (Pilling (Eng.) 21 augustus 1922 - Livingston (bij Bathgate, Sch.) 6 december 2002). Ze huwde in 1941 in Bathgate Robert Little en hertrouwde in 1961 met David Shanks.
12. Omer Gerom Norbert (Norbert), (Pilling (Eng.) 29 mei 1925 - 19 maart 1926). Hij werd begraven op het St. Williams kerkhof in Pilling.
13. Catharina (Renee), (Pilling (Eng.) 25 januari 1927 - Edinburgh (Sch.) 5 januari 2012). Zij huwde op 20 januari 1944 in West Calder bij Bathgate John Walker Brash (1921-2003).

Norbert Engelen en Gordina Engelen-van de Kerkhof

Norbert en Gordina kregen 39 kleinkinderen. Gordina bleef tot haar dood in 1971 in het oude huis in Blackburn wonen. Soms kwam er familie uit Deurne op bezoek en zelf is zij in Deurne op bezoek geweest. De tekst van het gedachtenisprentje van Gordina Engelen-van de Kerkhof luidde als volgt:

Of your Charity Pray for the Repose of the Soul of
GORDINA ENGELEN
who died 18th DECEMBER 1971 aged 88 years
Fortified by the Rites of Holy Church
Interred at Bathgate, Scotland
On whose Soul, Sweet Jesus, have mercy
O God, the Creator and Redeemer of all the faithful, grant to the soul of Thy servant GORDINA, the remission of all her sins; that through pious supplication she may obtain that pardon which she has always desired. Who livest and reignest, world without end. Amen.
R.I.P

• Gezin Engelen-van de Kerkhof
• 

  echtgenote Gordina

• 

  Anna Katrina

• 

  Henrietta

• 

  Margaret

• 

  Johannes Hubertus (Hubert)

• 

  Hendricus (Henry)

• 

  Maria (Marie)

• 

  Thomas

• 

  Mary Frances Theresa (Frances)

• 

  Dorothy Agnes

• 

  Catharine (Renee)