Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie (1748-1823)

Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie
Persoonsinformatie
Volledige naam	Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie
Geboorteplaats	Binche (Henegouwen)
Doopdatum	11 november 1748
Overl.plaats	Vlierden
Overl.datum	19 juni 1823
Partner(s)	Elisabeth Gualtherie (1751-1814)
Beroep(en)	arts, heer van Vlierden

Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie (1748-1823) was van 1781 tot 1823 heer van Vlierden en woonde op de Hazeldonk waar hij veel aan bosbouw deed en ook zijn artsenberoep uitoefende.

Franciscus was de oudste zoon van Joannes Jacobus d'Aumerie (Bois-de-Lessines 9 maart 1723) en Maria Francisca Pireau.

Hij huwde op 1 augustus 1779 met Elisabeth Gualtherie, (Sint-Oedenrode 10 januari 1751 - Vlierden 7 juli 1814), dochter van Wilhelmus (Willem Jan) Gualtherie en Alida de Jong (1724-), een dochter van de Vlierdense drossaard Gerard de Jong.

Uit dit huwelijk werden in Aarle-Rixtel, Asten en Venlo in totaal acht kinderen geboren:

1. Alida Johanna Maria Francisca, (Aarle-Rixtel 9 april 1780 - Utrecht 31 juli 1849). Zij huwde met notaris Gerrit Hendrik Dolleman (Aarle-Rixtel 1765-1821 Son en Breugel).
2. Francisca Johanna Jacoba, (Aarle-Rixtel 6 augustus 1781 - Gladbach (D) 1841). Zij huwde met handelaar Johan Hendrik Mühlen.
3. Petronella Wilhelmina Johanna, (Venlo 16 mei 1783 - Venlo 18 augustus 1841). Zij huwde met expediteur Johan Adam Jüsten (1771-1833).
4. Franciscus Josephus Martinus Johannes, ((Venlo 19 december 1784 - 1820).
5. Elizabeth Johanna Judit, (Venlo 29 juni 1787 - Scheveningen 11 november 1835). Zij huwde met medicina doctor Johannes Franciscus d'Aumerie (Venlo 1779-1856 Beek en Donk).
6. Wilhelmina Eleonora Josephina, (Asten 12 oktober 1803 - Utrecht 24 januari 1878). Zij huwde met advocaat Jan Olphert de Jong van Beek en Donk (Veghel 1806-1886 Beek en Donk).
7. Wilhelmus Gijsbertus Carel, (Venlo 16 mei 1789 - Venlo 22 januari 1792). Hij werd bijgezet in de kelder van de kerk van Venlo.
8. Gidion Antonius Balthazar, (Asten 9 oktober 1791 - Terheijden 3 maart 1855). Hij huwde met Sara Keer (Oirschot 1794-1874 Scheveningen). Controleur der directe belastingen.
9. Oswaldina, (Venlo 22 maart 1795 - 's-Gravenhage 11 juni 1886). Zij bleef ongehuwd.

Hij studeerde medicijnen in Straatsburg en beëindigde er zijn studie succesvol op 2 april 1772. Op 20 augustus van dat jaar slaagde hij ook in Utrecht voor zijn artsenexamen waardoor hij gerechtigd werd ook in de Nederlanden zijn praktijk uit te oefenen.

In 1781 kocht hij de heerlijkheid Vlierden van zijn oom Antonius Bonaventura d'Aumerie.

In 1793 kocht hij ook de praktijk in het militair hospitaal te Venlo van zijn andere oom Johan Franciscus d'Aumerie. Met de Franse Revolutie raakte hij zijn heerlijke rechten in Vlierden met betrekking tot de benoeming van schout, secretaris, schepenen en vorster kwijt. Aanvankelijk raakte hij ook het Vlierdens jachtrecht kwijt maar in 1814 werd hij in dat recht hersteld.

Rond 1800 werd de hoeve de Hazeldonk gehuurd en bewerkt door Goort Cleven met wie dokter d'Aumerie herhaaldelijk hooglopende ruzie had.

Tot 1809 bewoonde hij het Guldenhuis in Aarle-Rixtel en daarna vestigde hij zich op de Hazeldonk waar hij op 19 juni 1823 stierf.

In Vlierden oefende hij ook nog de geneeskunst uit blijkens zijn inschrijving in het plaatselijk patentregister als medicinae doctor. Ook bezat hij een patent als steenbakker met een oven op de Hazeldonk. Hij liet naar alle waarschijnlijkheid zelf de stenen bakken voor het buitenhuis de Hazeldonk dat, blijkens de muurankers, van 1816 dateert. d'Aumerie verhuurde in dat jaar het goed aan zijn zoon Gideon en hield zich voornamelijk bezig met de verkoop van hout uit zijn bosaanplant waarvan dominee Hanewinkel een aantal jaren eerder uit de mond van een herberggast in zijn "Reize door de Majorij" optekende:

Hij laat oneindig veel op dat goed arbeiden, hij plant er ontzaglijk veel boomen, waar hij nimmer eenig voordeel van kan hebben, want het hout is in deeze streeken bijna niets waardig; het land is er zeer zandig en dus onvruchtbaar, zoodat het naauwelijks de kosten oplevert, die er jaarlijks aan gedaan worden.

Op 26 januari en 9 februari 1824 boden zijn wettige kinderen en erfgenamen de heerlijkheid en het goed de Hazeldonk bij een publieke veiling in de herberg van Pieter Koolen in Asten te koop aan. Hoogste bieders waren de Eindhovense burgemeester Josephus Johannes Janssen met 10.700 gulden voor de heerlijkheid en het landgoed en Gideon Antoni Balthazar met 7.800 gulden voor de Hazeldonk. De aanbieders zagen echter van publieke verkoop af en verkochten nog dezelfde dag voor 11.000 gulden het geheel onderhands aan Pieter van Dousborgh.

Buitenechtelijke kinderen

Dat dokter d'Aumerie ook nog andere interesses had, bleek toen Henrica, de dochter van Aert Marcelis Janssen alias van den Kerkhof, een buitenechtelijk kind van hem kreeg, een dochter Ardina die op 29 juni 1809 in Deurne werd gedoopt. Zij huwde later met de wever Pieter Goossens (1818-1867). Dit huwelijk bleef kinderloos.

Waarschijnlijk werd ook Joannes de Wit, de zoon van Joanna Maria de Wit , die op 5 januari 1808 in Someren katholiek gedoopt werd, door hem verwekt. Noch van Joannes, noch van zijn moeder Joanna Maria vinden we later sporen in de Somerense persoonsregistratie of elders in de regio, zodat we niet weten wat er van hem geworden is. Mogelijk zijn ze naar elders vertrokken en is Joannes daar geëcht, zodat hij een andere achternaam kreeg.

Bronnen, noten en/of referenties