Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Watermolen van Stipdonk: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:20.261.jpg|thumb|380px|Watermolen van Stipdonk<br>Foto: collectie Paul Jacobs]] | |||
De '''watermolen van Stipdonk''' stond op de Aa op de grens tussen de voormalige gemeenten [[Vlierden]] en Lierop. Het molengebouw stond aan de Lieropse zijde. | De '''watermolen van Stipdonk''' stond op de Aa op de grens tussen de voormalige gemeenten [[Vlierden]] en Lierop. Het molengebouw stond aan de Lieropse zijde. | ||
Huidige versie van 15 jan 2015 om 15:41
De watermolen van Stipdonk stond op de Aa op de grens tussen de voormalige gemeenten Vlierden en Lierop. Het molengebouw stond aan de Lieropse zijde.
Vroege vermeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
De vroegste vermelding van deze watermolen is van 1179 toen sprake was van de molen van Stipedunch. Later werd de molen ook genoemd bij de uitgifte van de gemene gronden op 26 februari 1326 en 8 december 1328 door hertog Jan III van Brabant aan de inwoners van Vlierden, Lierop en Mierlo.
Watermolen verplaatst?[bewerken | brontekst bewerken]
De Stipdonkse watermolen, vroeger ook wel aangeduid als Stipdonck ten Rade zou, volgens de beweringen van inwoners van Lierop in 1575, vroeger meer stroomafwaarts hebben gelegen. Op 14 januari 1575 trok een afvaardiging van de Leen- en Tolkamer en bestuurders van Lierop en Mierlo naar de vermeende plek, maar er werd niets aangetroffen dat op een voorloper van de Stipdonkse watermolen duidde en moest Lierop zich neerleggen bij het grenspunt.
Wateroverlast[bewerken | brontekst bewerken]
De molenaar van de Stipdonkse watermolen had er alle belang bij om het waterpijl zo hoog mogelijk op te stuwen. Veel Vlierdense boeren zagen daardoor hun beemden langs de Aa in de winter en lente onnodig lang onder water staan en protesteerden heftig tegen de waterstuwing. Tot 1730 kon de toenmalige molenaar Jan Huibert van den Boomen dat ongestraft doen omdat er geen behoorlijk pegel (maximale waterpeil) gesteld was. De boerenprotesten leidden ertoe dat een afvaardiging van de raad en rentmeester-generaal der domeinen van Brabant op 6 en 7 augustus 1730 met twee koetskarren van Den Bosch naar Stipdonk toog om poolshoogte van de situatie ter plekke te nemen. Een delegatie van Vlierdense schepenen en landeigenaren en de drossaard van Asten bleken geen oude papieren te kunnen overleggen waaruit duidelijk werd hoe hoog de waterstand mocht zijn. Het laagste stroomopwaarts gelegen stuk grond bleek een beemd genaamd Het Voortjen, eigendom van Lambert Vervoordeldonk, te zijn. Vervolgens werd op aanwijzing van de aanwezige landmeter een door een Mierlose molenmeester gemaakte paal met een ijzeren kruis geplaatst.
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
Wiro van Heugten - De Stipdonkse Watermolen in de serie "Merkwaardige grenspunten in onze streek" afl. IV in D’n Uytbeyndel nummer 11 (najaar 1986) blz. 7-9 waterhuishouding