Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Lagekerk: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 15: | Regel 15: | ||
De huidige '''Lagekerk''', voordien [[Lage Kerk]] geheten, verbindt in Deurne-centrum de [[Heuvelstraat]] met de [[Hogeweg]]. | De huidige '''Lagekerk''', voordien [[Lage Kerk]] geheten, verbindt in Deurne-centrum de [[Heuvelstraat]] met de [[Hogeweg]]. | ||
== Plaetse == | |||
Het huidige grasveld langs de Lagekerk tussen de [[Derpsestraat]] en de [[Toon Kortoomslaan]] is een oude ''plaetse'', een soort pleintje bij boerderijen zoals we die ook op Vreekwijk vinden. Op dit driehoekige pleintje, dat waarschijnlijk in de late middeleeuwen (1200-1500) werd aangelegd aan de oude doorgaande route door de [[Heuvelstraat]] en Derpsestraat, lag net als in Vreekwijk een kolk. Die werd gebruikt als drinkplaats van het vee, maar ook om water beschikbaar te hebben als één van de huizen in brand zou vliegen. | |||
Het pleintje heeft tot op heden zijn oorspronkelijke vorm (met lange rechte zuidgrens, korte westgrens langs de Derpsestraat en licht gebogen vorm aan de noordzijde) en omvang behouden. De huidige zuidgrens is in 1980 tot stand gekomen, in een tijd dat de weg langs de noordzijde steeds intensiever gebruikt ging worden. Nadat die nieuwe zuidgrens werd vastgesteld, werd ten zuiden daarvan nieuwbouw in de vorm van kantoren opgetrokken. De kolk werd in de afgelopen eeuw gedempt. Daarvoor in de plaats kwam in 2009 de [[Pomp aan de Lagekerk]], die de opvolger is van een eerdere pomp die hier in 1865 werd geplaatst. Mogelijk was op dat moment de kolk gedempt. De nieuw geplaatste pomp behield de status van gemeentelijk monument die hij al op de oude locatie, aan de [[Martinetstraat]], had. | |||
De meeste oude boerderijen en huizen aan de ''plaetse'' zijn in de afgelopen eeuw verdwenen, zoals [[Lagekerk 7]] en [[Lagekerk 17]]. Overgebleven is [[Pannenhoef (Deurne)|Lagekerk 8]], die komend vanaf de [[Hogeweg (huidige weg)|Hogeweg]], een fraaie lange gevelwand aan de westzijde van de plaetse vormt. | |||
== Een schuurkerk en de naam == | |||
De naam van deze straat verwijst naar de periode 1674-1799 toen hier een zogenaamde [[schuurkerk]] stond. Na de [[Vrede van Münster]] in 1648 werd het protestantisme de staatsgodsdienst en de pastoor moest zijn grote kerk afstaan aan de dominee en een handvol Deurnese protestanten. | De naam van deze straat verwijst naar de periode 1674-1799 toen hier een zogenaamde [[schuurkerk]] stond. Na de [[Vrede van Münster]] in 1648 werd het protestantisme de staatsgodsdienst en de pastoor moest zijn grote kerk afstaan aan de dominee en een handvol Deurnese protestanten. | ||
| Regel 35: | Regel 42: | ||
Vooraan in de Lagekerk, ongeveer op de plek waar nu de [[Beatrixboom]] staat, woonde in de achttiende eeuw de Deurnese chirurgijn [[Cornelis de Loijer]], die meer dan zestig jaar lang de Deurnese zieken en gewonden verzorgde. | Vooraan in de Lagekerk, ongeveer op de plek waar nu de [[Beatrixboom]] staat, woonde in de achttiende eeuw de Deurnese chirurgijn [[Cornelis de Loijer]], die meer dan zestig jaar lang de Deurnese zieken en gewonden verzorgde. | ||
In 1930 kreeg deze straat formeel de naam [[Lage Kerkstraat]], maar werd ook wel kortweg aangeduid als ''[[Lage Kerk]]''. | |||
==Huisnummering 1953== | ==Huisnummering 1953== | ||
Versie van 22 okt 2021 15:29
| Lagekerk | ||
| Naam | Lagekerk | |
| Dorp | Deurne | |
| Wijk | centrum | |
| Historische namen | Weidestraat | |
| Aanleg | middeleeuwen (of eerder) | |
| Opheffing | - | |
| Besluit vaststelling | onbekend | |
(foto coll. gem. Deurne)
.jpg)
Foto: collectie Peter Vink
De huidige Lagekerk, voordien Lage Kerk geheten, verbindt in Deurne-centrum de Heuvelstraat met de Hogeweg.
Plaetse
Het huidige grasveld langs de Lagekerk tussen de Derpsestraat en de Toon Kortoomslaan is een oude plaetse, een soort pleintje bij boerderijen zoals we die ook op Vreekwijk vinden. Op dit driehoekige pleintje, dat waarschijnlijk in de late middeleeuwen (1200-1500) werd aangelegd aan de oude doorgaande route door de Heuvelstraat en Derpsestraat, lag net als in Vreekwijk een kolk. Die werd gebruikt als drinkplaats van het vee, maar ook om water beschikbaar te hebben als één van de huizen in brand zou vliegen.
Het pleintje heeft tot op heden zijn oorspronkelijke vorm (met lange rechte zuidgrens, korte westgrens langs de Derpsestraat en licht gebogen vorm aan de noordzijde) en omvang behouden. De huidige zuidgrens is in 1980 tot stand gekomen, in een tijd dat de weg langs de noordzijde steeds intensiever gebruikt ging worden. Nadat die nieuwe zuidgrens werd vastgesteld, werd ten zuiden daarvan nieuwbouw in de vorm van kantoren opgetrokken. De kolk werd in de afgelopen eeuw gedempt. Daarvoor in de plaats kwam in 2009 de Pomp aan de Lagekerk, die de opvolger is van een eerdere pomp die hier in 1865 werd geplaatst. Mogelijk was op dat moment de kolk gedempt. De nieuw geplaatste pomp behield de status van gemeentelijk monument die hij al op de oude locatie, aan de Martinetstraat, had.
De meeste oude boerderijen en huizen aan de plaetse zijn in de afgelopen eeuw verdwenen, zoals Lagekerk 7 en Lagekerk 17. Overgebleven is Lagekerk 8, die komend vanaf de Hogeweg, een fraaie lange gevelwand aan de westzijde van de plaetse vormt.
Een schuurkerk en de naam
De naam van deze straat verwijst naar de periode 1674-1799 toen hier een zogenaamde schuurkerk stond. Na de Vrede van Münster in 1648 werd het protestantisme de staatsgodsdienst en de pastoor moest zijn grote kerk afstaan aan de dominee en een handvol Deurnese protestanten.
Aanvankelijk mocht de katholieke eredienst hier helemaal niet uitgeoefend worden, maar na het rampjaar 1672 werden de zogenaamde schuurkerken gedoogd. Dat waren gebouwen die geen uiterlijke kenmerken van een kerk mochten hebben. De schuurkerk werd door de bevolking aangeduid als de lèjg kèrrek: de lage kerk. Later is deze straat de Lagekerk gaan heten.
Waar stond die schuurkerk? Er hebben twee schuurkerken aan de Lagekerk gestaan. De eerste, die kort na 1672 moet zijn gebouwd, stond tussen de plek waar de Stadhoudersweg aansluit op de Lagekerk en de Derpsestraat.
Vanaf de voorgevel van de inmiddels al lang verdwenen kapitale boerderij van Jan Kemps aan Lagekerk 7 keek het borstbeeld van pastoor Roes nog een aantal jaren naar de plek waar een aantal van zijn voorgangers woonden en werkten.
De tweede schuurkerk, die dienst deed van 1714 totdat in 1801 de grote kerk weer door de katholieken in gebruik werd genomen, stond rechts van de voormalige bierbrouwerij De Zon en was eerst 29 en na 1785 34 meter lang. Op de Tranchotkaart, een militaire kaart uit 1803 waarop ook een van de vroegste vermeldingen van het toponiem "Laage Kerk" staat, is duidelijk zichbaar dat de schuurkerk met de korte gevel naar de straatzijde stond. Zoals uit een 18de eeuwse omschrijving van het gebouw blijkt waren er ook banken, biechtstoelen, een preekstoel en zelfs een "sangsolder" aanwezig.
De pastorie, die naast de oude schuurkerk stond, bleef ook na de bouw van de nieuwe schuurkerk in 1714 vele jaren als zodanig dienst doen. Bij de bevrijding van Deurne in september 1944 ging het eeuwenoude gebouw in vlammen op. Harry Swinkels, de latere hoofdredacteur van dagblad De Stem in Breda, wijdde er in de Deurnesche Courant van 9 februari 1945 onder de titel "Een mooi plekje Deurne verdwenen" een voorpagina-artikel aan.
De kerkschuur van 1714 was al lang daarvoor verdwenen. Nadat de grote kerk weer in gebruik was genomen werd in 1808 de kerkschuur gesloopt en het kerkbestuur liet de afbraak door de notaris in 149 porties publiek aan de man brengen; het geheel bracht nog de voor die tijd aardige som van ruim 774 gulden op.
Pastoor Swinkels liet in 1791 zijn nieuwe pastorie, het huidige huize Landzicht, aan de Stationsstraat bouwen. In het parochiearchief wordt nog een gedetailleerde opgave van de toenmalige bouwkosten en leveranciers aan huize Landzicht bewaard. De pastoor kon rechtstreeks vanuit zijn huis via de grote achtertuin naar de schuurkerk aan de Lagekerk lopen.
Vooraan in de Lagekerk, ongeveer op de plek waar nu de Beatrixboom staat, woonde in de achttiende eeuw de Deurnese chirurgijn Cornelis de Loijer, die meer dan zestig jaar lang de Deurnese zieken en gewonden verzorgde.
In 1930 kreeg deze straat formeel de naam Lage Kerkstraat, maar werd ook wel kortweg aangeduid als Lage Kerk.
Huisnummering 1953
In 1953 werden de oude huisnummers vervangen door nieuwe adressen. Onderstaand zie u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.
| Hoofdbewoner | Oude nr | Nieuw adres |
|---|---|---|
| Kemps, Johannes H.P. | A.24 | Lage Kerk 7 (11) |
| Koppens, Johannes | A.25 | Lage Kerk 15 |
| Bernaards, Cornelis C. | A.25 | Lage Kerk 15 |
| Wees, Hendrikus J. van | A.26 | Lage Kerk 17 |
| Waaijenburg,van Adam W. | A.27 | Lage Kerk 24 |
| Bellemakers, Antoon | A.28 | Lage Kerk 22 |
| Neerven, van Antonius M. | A.29 | Lage Kerk 20 |
| Verberne, Henricus J. | A.30 | Lage Kerk 18 |
| Swinkels, Peter J. | A.50 | Lage Kerk 8 |
| Swinkels, Jacoba M. | A.51 | Lage Kerk 6 |