Protestantse begraafplaats in Helenaveen

fotografie André Vervuurt

De protestantse begraafplaats in Helenaveen is een gemeentelijk monument.

De eerste overledenen in Helenaveen werden begraven op de zogenaamde bijzondere begraafplaats nabij de noodkerk. Op dit kleine kerkhof van ongeveer 20 bij 25 meter werden tussen 1869 en 1873 35 doden begraven. Een nieuw kerkhof werd ingericht bij de nieuwe katholieke kerk met vanaf 1874 een ruimte voor algemene, Katholieke en Nederlands Hervormde (Nederduitsche) graven. Het terrein dat niet groter was dan 40 bij 40 meter was voldoende om enkele tientallen jaren de doden van Helenaveen te begraven.

Op 19 oktober 1889 schonk de gemeente Deurne en Liessel aan de katholieke kerk van Helenaveen een perceel heide ten westen van de Helenaveense concessiegrens (destijds de Grenslaan, nu Aardbeiweg). Het ongeveer 2 hectare metende perceel werd geschikt gemaakt voor de aanleg van een ruimere begraafplaats.

Het terrein werd gesplitst want in 1897 kreeg het kerkbestuur van Helenaveen verlof van de gemeente Deurne en Liessel om een bijzondere begraafplaats aan te leggen ter grootte van 41,6 are. Tussen het dorp en de katholieke begraafplaats werd de Hovenierstraat gebruikt voor de lijkstoet. In de volksmond noemt men deze laan het kerkhoflaantje. Vanaf de kerk kon een lijkstoet zo gemakkelijk de begraafplaats bereiken.

In 1899 kreeg de Nederlands Hervormde Gemeente van Helenaveen toestemming om eveneens een nieuwe begraafplaats aan te leggen. Deze begraafplaats, met een grootte van bijna 50 are kwam aan dezelfde weg als de katholieke begraafplaats te liggen, de huidige Aardbeiweg. Officieel werd de oude begraafplaats van de Nederlands Hervormde Gemeente op 18 juli 1899 gesloten.

Met ingang van 1901 werd op de nieuwe Hervormde begraafplaats een algemeen gedeelte aangewezen ter grootte van 5 are. Het jaar daarop werd de oude algemene begraafplaats gesloten verklaard en datzelfde gebeurde uiteindelijk in 1907 ook met het katholieke gedeelte. In 1895 was hier voor het laatst begraven.

De voorzijde van de protestantse begraafplaats wordt gescheiden van de weg door een eenvoudig, maar fraai smeedijzeren hek. Her en der op de begraafplaats staan enkele treurbomen en een enkele uitgegroeide spar. De begraafplaats wordt in zijn geheel omgeven door een gevarieerde bomensingel met eiken, esdoorns en ook weer sparren.

Zie ook de website van de Stichting Dodenakkers met betrekking tot Helenaveen.