Heibergweg 1

De Achterste en Voorste Beersdonk op de Chromotopografische Kaart des Rijks, 1921. Op de Achterste Beersdonk zien we van links naar rechts (west naar oost) de latere adressen Willig 2, Heitveldweg 11, Heitveldweg 9, Heitveldweg 28 (aan noordzijde weg), Heitveldweg 7, en ten zuiden ervan Heibergweg 5 en de voorganger van Heibergweg 1 (in het midden onder, met oprijlaan vanaf de Heibergweg). De Astense Aa stroomde net buiten het kaartbeeld aan de zuidzijde.

Heibergweg 1, 4 februari 1984. Collectie Heemkundekring Helmond-Peelland.

Heibergweg 1 is een adres op de Achterste Beersdonk in Vlierdens Brouwhuis.

Voorgeschiedenis

De geschiedenis van Heibergweg 1 gaat vele eeuwen terug. De voorganger van de huidige boerderij, wat verder naar het zuidwesten in de landerijen gelegen, heeft zijn oorsprong net als Heibergweg 5 in de hoeve Kleine Beersdonk. In 1832 werd deze boerderij kadastraal aangeduid als A 411, en was deze net als Heibergweg 5 eigendom van Francisca Roijakkers (1777-1863), weduwe van Wilhelmus van der Putten (1769-1823).

De bewoners kennen we vanaf 1869. De boerderij had toen het adres Beersdonk B.7. Hoofdbewoner was Jacobus van der Putten (1812-1897), zoon van de eigenaresse. Hij vertrok met zijn gezin op 9 januari 1873 naar Deurne. Zijn plaats werd ingenomen door Wilhelmus Vermulst (1832-1908) met zijn gezin, die op dezelfde dag de boerderij betrokken en uit Mierlo afkomstig waren. Op 1 mei 1880 vertrokken ze weer, naar Aarle-Rixtel. Twee weken later betrok Wilhelmus van der Putten (1844-1918) met zijn gezin het huis. Van der Putten vertrok met zijn familie op 9 april 1885 naar Deurne.

Of daarna de boerderij daadwerkelijk drie jaar leeg stond is niet helder, maar op 22 februari 1888 werd Johanna Maria Verberne (1833-1911), de weduwe van Hendrik van Kessel, de hoofdbewoonster van B.7. Op 9 mei 1908 trof de familie op de Beersdonk een zwaar lot:

Vlierden. - Het gezin van de wed. van Kessel op de Beersdonk werd donderdagmiddag door een droevig ongeval getroffen. Terwijl hare dochter en schoonzoon, die bij haar inwonen, afwezig waren viel hun vierjarig dochtertje in een diepe sloot. Toen men het opmerkte was het reeds te laat en de kleine jammerlijk reeds verdronken. Voorwaar diep treurig voor de ouders en de grootmoeder.

Verberne's schoonzoon Lambertus van Heugten (1867-1947), gehuwd met Johanna Maria van Kessel (1876-1913), verliet als hoofdbewoner omstreeks 1924 de oude boerderij ten gunste van een nieuwe op adres B.6a.

Gelijktijdig met de bouw van de nieuwe boerderij betrok Hendrikus van de Ven (1895-1972) met zijn familie op 24 november 1924 een boerderij met adres Beersdonk B.7, later gewijzigd in V.99. Het is onduidelijk of dat betekent dat de oude boerderij nog jaren is blijven staan, maar dat kan heel goed. In 1930 woonde hij er nog toen de boerderij het nieuwe adres V.99 kreeg en in 1931 woonde hij er met zijn familie volgens het huisbezoekboekje van de Vlierdense pastoor. Merkwaardigerwijs wordt het adres V.99 later gekoppeld aan Heibergweg 3, vermoedelijk een zelfstandig adres binnen de nieuwe boerderij Heibergweg 1 uit 1924. Het kan daarom ook niet worden uitgesloten dat Van de Ven direct in 1924 een deel van de nieuwe boerderij betrok, en niet het oude pand. Voor bewoning van het oude pand pleit een frase in het artikel ter gelegenheid van de gouden bruiloft:

Schijnbaar oefende het boerenbedrijf zo'n aantrekkingskracht uit, dat het echtpaar uit Helmond vertrok, toen het een boerderij op de Beersdonk (Brouwhuis Vlierden) kon pachten. In 1939 kocht v.d. Ven een boerderij in Vlierden aan Brouwhuisweg no. 25, waar het gouden paar nu nog woont.

In 1939 verruilde Van de Ven de boerderij aan de Heibergweg voor een boerderij op Schooteind V.70. Wellicht werd de oude boerderij niet al in 1924, maar pas in of na 1939 afgebroken. Zeker is in elk geval dat de boerderij in 1953 niet meer bestond.

Nieuwbouw

Het erf van de huidige langgevelboerderij met het adres Heibergweg 1 is nog betrekkelijk jong. De huidige boerderij werd volgens de jaarankers in 1924 gebouwd op een plek waar tot dan toe nog geen bebouwing had gestaan. Sterker nog: op topografische kaarten uit 1901 en 1912 zien we, dat deze hoek nog uit heide met wat opslag van dennen bestond. Het cultuurland begon hier wat verder van de Heibergweg. Het is aannemelijk, dat de boerderij werd gebouwd ter vervanging van een veel oudere boerderij die op enige afstand van de weg tussen Heibergweg 1 en Heibergweg 5 stond en in dezelfde periode moet zijn afgebroken.

Waarschijnlijk werd de boerderij gebouwd door Lambertus van Heugten (1867-1947), die achtereenvolgens op de adressen Achterste Beersdonk B.7, B.6a en V.98 woonde. Vermoedelijk tekent de wisseling van B.7 naar B.6a de overgang van de oude boerderij naar de nieuwe in 1924; de naastgelegen boerderij Heibergweg 5 was immers B.8. Na enige tijd werd de boerderij overgenomen door schoonzoon Antonius van Berlo (1904-1974) en diens vrouw Hendrika van Heugten (1906-1990). Antonius was op 6 mei 1935 van Asten naar de Beersdonk gekomen, nadat hij twee dagen eerder met Hendrika was getrouwd. Uit dit huwelijk werden zes kinderen geboren.

De boerderij werd in 1955 nog altijd bewoond door Antonius van Berlo, en nu al meer dan 30 jaar door J. van Berlo. De boerderij vormt nog altijd het middelpunt van een agrarisch bedrijf; er staan enkele grote stallen bij. Sinds 1 januari 1968 ligt de boerderij op Helmonds grondgebied.

In 1955 werd overigens een gedeelte van de boerderij bewoond door Antonius' zwager Wilhelmus van Heugten (1909-1997), waarvoor zijn zus Hendrika de zorg had. Dit gedeelte kreeg het afzonderlijke huisnummer 3. Doordat de woning, net als bij Heitveldweg 11 en 13, later werd opgeheven, is er sindsdien een gat in de huisnummering tussen Heibergweg 1 en 5.

Bronnen, noten en/of referenties