Bewerken van Sint-Antoniuskapel (Veldheuvel)
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:07.245.jpg|thumb|400px|Het huis op de hoek van de [[Fabriekstraat]] en de Liesselseweg na de afbraak van het linker gedeelte. Het huis was vóór 1648 bekend als de Veldheuvelse kapel, gewijd aan Sint-Antonius.]] | |||
[[File:Antoniuskapelle Deurne Trancot 1803.jpg|thumb|300px|De plaats van de kapel is aangegeven met een kruisje (boven de e van Antoniuskapelle).]] | |||
[[Bestand:07.245.jpg|thumb| | De '''Sint-Antoniuskapel''' stond in het gehucht [[Veldheuvel]] bij de kruising waar tegenwoordig de [[Liesselseweg]], [[Fabriekstraat]] en [[Doctor Huub van Doorneweg]] samenkomen. | ||
[[ | |||
[[ | |||
[[ | |||
Deze kapel was gewijd aan de heilige Antonius Abt, patroon van de boeren, die onder meer werd aangeroepen tegen de pest. | |||
De oudste vermelding van de kapel dateert uit 1429, toen [[Jan van Bruheze]] een jaarlijkse erfpacht van 10 lopense rogge uit een erf geheten [[De Weijer]] aan de '''Sint-Antoniuskapel''' moest betalen: | De oudste vermelding van de kapel dateert uit 1429, toen [[Jan van Bruheze]] een jaarlijkse erfpacht van 10 lopense rogge uit een erf geheten [[De Weijer]] aan de '''Sint-Antoniuskapel''' moest betalen: | ||
Regel 33: | Regel 28: | ||
*folio 182: ''Opten kermisdach ysser aen st. Anthonis cappelle bier ghedroncken voer 0:7:0 | *folio 182: ''Opten kermisdach ysser aen st. Anthonis cappelle bier ghedroncken voer 0:7:0 | ||
In 1633 bedroegen de jaarlijks inkomsten van de kapel ruim 15 vaten rogge | In 1633 bedroegen de jaarlijks inkomsten van de kapel ruim 15 vaten rogge. | ||
De eerst bekende rector was in 1454 [[Marcelis van den Boghaert]], gevolgd door o.a. [[Johannes Proenen]]. De commanderij van de [[Duitse Orde]] te Gemert had er ook wat te zeggen en had er in 1616 een rector aangesteld, die echter weer een plaatsvervanger had. | De eerst bekende rector was in 1454 [[Marcelis van den Boghaert]], gevolgd door o.a. [[Johannes Proenen]]. De commanderij van de [[Duitse Orde]] te Gemert had er ook wat te zeggen en had er in 1616 een rector aangesteld, die echter weer een plaatsvervanger had. | ||
De Veldheuvelse kapel werd waarschijnlijk al lang voor 1658 niet meer gebruikt voor erediensten. Toen rond 1658 twee afgevaardigden van de Staten Generaal tijdens hun reis naar Maastricht de kapellen van Peelland bezochten en getaxeerd, meldden zij over deze kapel: | De Veldheuvelse kapel werd waarschijnlijk al lang voor 1658 niet meer gebruikt voor erediensten. Toen rond 1658 twee afgevaardigden van de Staten Generaal tijdens hun reis naar Maastricht de kapellen van Peelland bezochten en getaxeerd, meldden zij over deze kapel: | ||
Regel 43: | Regel 36: | ||
De cijnzen en goederen die tot de kapel behoorden werden na 1648 door de Staten-Generaal aangeslagen en het gebouw werd kort daarna ingericht tot woning voor drie arme gezinnen. | De cijnzen en goederen die tot de kapel behoorden werden na 1648 door de Staten-Generaal aangeslagen en het gebouw werd kort daarna ingericht tot woning voor drie arme gezinnen. | ||
In 1746 kocht [[Judocus de Veth (1685-1767)|Joost de Vet]] de voormalige kapel, die nog lange tijd in zijn familie bleef. Tussen 1803 en 1824 werd een tweede woning aan de verbouwde kapel gebouwd. In 1824 werd het huis nog wel als ''de Kapel'' aangeduid.<ref>A.P.G. Spamer - [http://www.geschiedenisdeurne.nl/upload/files/08%20Toponiemen%20Deurne%20721-1900.pdf Een karretje op den zandweg reed...] (2010) blz. 32</ref> | |||
Kort na 1970 werd de woning, gelegen op de zuidwestelijke hoek van de [[Fabriekstraat]] en [[Liesselseweg]], afgebroken. [[Petrus Josephus van de Rijt (1896-1983)|Sjef van de Rijt]] was de laatste bewoner van het gebouw. Uiterlijk vertoonde het gebouw toen geen kenmerken meer van een voormalige kapel. Het is niet onwaarschijnlijk dat er nog slechts in beperkte mate muurwerk van de oude kapel in de toenmalige woning aanwezig was. | |||
Ten oosten van deze Veldheuvelse kapel bevindt zich een akkercomplex dat in de 18e eeuw herhaaldelijk aangeduid wordt als ''Boven de Hoef, Boven de Hooff'', Op de hoeve" en dat mogelijk in verband staat met de vermelding ''het grote oude huis in het doirp of Veltheuvel'' dat heer [[Jan Pegs]] in 1589 erfde. En bij een boedeldeling in 1653 is ook nog sprake van ''de casteele van Veltheuvel''. In bijgaande kaart van Tranchot (1803) wordt ''De Hoef'' ook aangeduid. | |||
'''Inkomsten''' | |||
In 1633 bedroegen de jaarlijks inkomsten van de kapel ruim 15 vaten rogge. Na de [[Vrede van Münster]] in 1648 vervielen deze inkomsten aan de overheid en werden beheerd door de rentmeester der geestelijke goederen. Deze inkomsten waren oorspronkelijk bedoeld voor het levensonderhoud van de bedienaar van de kapel en het onderhoud van het gebouw. Na 1648 werden die inkomsten, dikwijls in combinatie met die van het Sint-Catharina-altaar en het [[Hulten-altaar]] gebruikt als studiebeurs. Zie voor een overzicht onder [[Hulten-altaar]]. | |||
'''Een nieuwe Antoniuskapel''' | |||
In 2003 werd door het [[Sint Antonius-Abtgilde]] op een geheel andere plek, namelijk in het [[Haageind]], een nieuwe [[Sint-Antoniuskapel (Sint Antonius Abt Hof)|St. Antonius-kapel]] opgericht. Het plein daarvoor werd bij deze gelegenheid omgedoopt tot [[Sint Antonius Abt Hof]]. | In 2003 werd door het [[Sint Antonius-Abtgilde]] op een geheel andere plek, namelijk in het [[Haageind]], een nieuwe [[Sint-Antoniuskapel (Sint Antonius Abt Hof)|St. Antonius-kapel]] opgericht. Het plein daarvoor werd bij deze gelegenheid omgedoopt tot [[Sint Antonius Abt Hof]]. |