Bewerken van Sint-Antoniuskapel (Veldheuvel)
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:07.245.jpg|thumb|right|400px|Het huis op de hoek van de [[Fabriekstraat]] en de Liesselseweg. Het huis was vóór 1648 bekend als de Veldheuvelse kapel, gewijd aan de H. Antonius.]] | |||
[[File:Antoniuskapelle Deurne Trancot 1803.jpg|thumb|300px|De plaats van de kapel is aangegeven met een kruisje (boven de e van Antoniuskapelle).]] | |||
[[Bestand:07.245.jpg|thumb| | De '''Sint Antoniuskapel''' stond in het Derp op de [[Veldheuvel]] bij de kruising waar tegenwoordig de [[Liesselseweg]], [[Fabrieksstraat]] en [[Doctor Huub van Doorneweg]] samenkomen. | ||
[[ | |||
[[ | |||
[[ | |||
Deze kapel was gewijd aan de heilige Antonius Abt, patroon van de boeren, die ondermeer werd aangeroepen tegen de pest. | |||
De oudste vermelding van de kapel dateert uit 1429, toen [[Jan van Bruheze]] een jaarlijkse erfpacht van 10 lopense rogge uit een erf geheten [[De Weijer]] aan de '''Sint | De oudste vermelding van de kapel dateert uit 1429, toen [[Jan van Bruheze]] een jaarlijkse erfpacht van 10 lopense rogge uit een erf geheten [[De Weijer]] aan de '''Sint Antoniuskapel''' moest betalen: | ||
:''[[Jan van Bruhese]], soen wilner Jans van Bruhese, man van wapenen, tuijchde eerlick en kende dat hij jaarlick ende erffelijck schuldich is te ghelden der capelle offten bedehuijse des heijlichen Sinte Antonijs tot Doernen tien loepen rogs erffpachts der maten van Helmont.'' | :''[[Jan van Bruhese]], soen wilner Jans van Bruhese, man van wapenen, tuijchde eerlick en kende dat hij jaarlick ende erffelijck schuldich is te ghelden der capelle offten bedehuijse des heijlichen Sinte Antonijs tot Doernen tien loepen rogs erffpachts der maten van Helmont.'' | ||
In 1633 bedroegen de jaarlijks inkomsten van de kapel ruim 15 vaten rogge. | |||
In 1633 bedroegen de jaarlijks inkomsten van de kapel ruim 15 vaten rogge | |||
De eerst bekende rector was in 1454 [[Marcelis van den Boghaert]], gevolgd door o.a. [[Johannes Proenen]]. De commanderij van de [[Duitse Orde]] te Gemert had er ook wat te zeggen en had er in 1616 een rector aangesteld, die echter weer een plaatsvervanger had. | De eerst bekende rector was in 1454 [[Marcelis van den Boghaert]], gevolgd door o.a. [[Johannes Proenen]]. De commanderij van de [[Duitse Orde]] te Gemert had er ook wat te zeggen en had er in 1616 een rector aangesteld, die echter weer een plaatsvervanger had. | ||
De Veldheuvelse kapel werd waarschijnlijk al lang voor 1658 niet meer gebruikt voor erediensten. Toen rond 1658 twee afgevaardigden van de Staten Generaal tijdens hun reis naar Maastricht de kapellen van Peelland bezochten en getaxeerd, meldden zij over deze kapel: | De Veldheuvelse kapel werd waarschijnlijk al lang voor 1658 niet meer gebruikt voor erediensten. Toen rond 1658 twee afgevaardigden van de Staten Generaal tijdens hun reis naar Maastricht de kapellen van Peelland bezochten en getaxeerd, meldden zij over deze kapel: | ||
Regel 43: | Regel 17: | ||
De cijnzen en goederen die tot de kapel behoorden werden na 1648 door de Staten-Generaal aangeslagen en het gebouw werd kort daarna ingericht tot woning voor drie arme gezinnen. | De cijnzen en goederen die tot de kapel behoorden werden na 1648 door de Staten-Generaal aangeslagen en het gebouw werd kort daarna ingericht tot woning voor drie arme gezinnen. | ||
In 1746 kocht [[Joost de Vet]] de voormalige kapel en bleef nog lang in zijn familie. Tussen 1803 en 1824 werd een tweede woning aan de verbouwde kapel gebouwd. In 1824 werd het huis nog wel als ''de Kapel'' aangeduid.<ref>Deurnese toponiemen 721-1900. A.P.G. Spamer.</ref> Kort na 1970 werd de woning, gelegen op de zuidwestelijke hoek van de Fabriekstraat en Liesselseweg, afgebroken. [[Petrus Josephus van de Rijt (1896-1983)]] was de laatste bewoner van het gebouw. Uiterlijk vertoonde het gebouw toen geen kenmerken meer van een voormalige kapel. Het is niet onwaarschijnlijk dat er nog slechts in beperkte mate muurwerk van de oude kapel in de toenmalige woning aanwezig was.<ref>Meulendijks, Th.H., 1996. Het Derp. Eigen uitgave, Helmond.</ref> | |||
Ten oosten van deze Veldheuvelse kapel bevindt zich een akkercomplex dat in de 18e eeuw herhaaldelijk aangeduid wordt als "[[Boven de Hoef]]", "[[Boven de Hooff]]", "Op de hoeve" en dat mogelijk in verband staat met de vermelding "het grote oude huis in het doirp of Veltheuvel" dat heer [[Jan Pegs]] in 1589 erft. En bij een boedeldeling in 1653 is ook nog sprake van ''de casteele van Veltheuvel''. In onderstaande kaart van Tranchot (1803) wordt "De Hoef" ook aangeduid. | |||
In 2003 werd door het [[Sint Antonius-Abtgilde]] op een geheel andere plek, namelijk in het [[Haageind]], een nieuwe St. Antonius-kapel opgericht. Het plein daarvoor werd bij deze gelegenheid omgedoopt tot Antonius Abthof. | |||
{{ | |||
#display_point: | |||
service=googlemaps | |||
|51.45369, 5.79703 | |||
|zoom=14 | |||
|height=300 | |||
|width=600 | |||
}} | |||
== Literatuur == | |||
* | *Ouwerling, H.N. – ''Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden'' 1933, herdruk 1974, blz. 75-77 | ||
*Meulendijks, Th.H. – ''Het Derp – ene zijde Kerkeind, andere zijde Vreekwijk'' Helmond 1997 | |||
*Wiro van Heugten - "De St.-Antoniuskapel in de Veldheuvel" in: ''D'n Uytbeyndel'' nr 27 (zomer 1993) blz. 11-19 | |||
* | *Spamer, A – "Dochter van Echternach – De parochie Deurne tot 1800" in ''De Sint Williborduskerk belicht'' Deurne 2002, blz. 25-27 | ||
* | |||
* | |||
{{refs}} | |||
{{ | |||
}} | |||
{{DEFAULTSORT:Antoniuskapel}} | {{DEFAULTSORT:Antoniuskapel}} | ||
[[Categorie:Kapel]] | [[Categorie:Kapel]] |