Bewerken van Kapel van Vlierden
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[ | [[Bestand:27.312.jpg|thumb|300px|De kapel van Vlierden op een gravure van Spilman (1738) naar een tekening van Jan de Beijer uit 1685.]] | ||
[[Bestand:27.565.jpg|thumb|300px|De oude toren van Vlierden rond 1890.]] | |||
[[Bestand:05.514.jpg|thumb|300px|De toren nog verder in verval rond 1900.]] | |||
[[Bestand:27.565.jpg|thumb| | [[Bestand:10.011.jpg|thumb|300px|Schilderij van de toren, waarschijnlijk gemaakt door [[Peter Johannes van Driel (1854-1931)|meester Piet van Driel]]]]. | ||
[[Bestand:05.514.jpg|thumb| | |||
[[Bestand:10.011.jpg|thumb| | |||
De '''kapel van Vlierden''', gesticht rond 1232 door Maria van Brabant en toegewijd aan Onze Lieve Vrouw in Arbeid of in het Kraambed, was een eenvoudig gebouw met tot 1749 een houten toren. | De '''kapel van Vlierden''', gesticht rond 1232 door Maria van Brabant en toegewijd aan Onze Lieve Vrouw in Arbeid of in het Kraambed, was een eenvoudig gebouw met tot 1749 een houten toren. | ||
Regel 50: | Regel 45: | ||
*De rentmeester van de geestelijke goederen Des Tombes meldde op 28 januari 1726 dat bij de laatste storm de kapel van Vlierden met het steenwerk van de achterste gevel was omgewaaid. Daarop werd op 19 juli 1726 een bestek gemaakt voor de reparatie. Op 12 februari 1727 kon meester-timmerman en armmeester [[Peter van de Mortel (circa 1685-1732)|Peter Joosten van de Mortel]] aan predikant [[Johannes Antonius Martinet (1694-1739)|Johan Antoni Martinet]] melden dat meester-timmerman Willem Raijmakers uit Mierlo volgens dat bestek de Vlierdense kapel had gerepareerd. | *De rentmeester van de geestelijke goederen Des Tombes meldde op 28 januari 1726 dat bij de laatste storm de kapel van Vlierden met het steenwerk van de achterste gevel was omgewaaid. Daarop werd op 19 juli 1726 een bestek gemaakt voor de reparatie. Op 12 februari 1727 kon meester-timmerman en armmeester [[Peter van de Mortel (circa 1685-1732)|Peter Joosten van de Mortel]] aan predikant [[Johannes Antonius Martinet (1694-1739)|Johan Antoni Martinet]] melden dat meester-timmerman Willem Raijmakers uit Mierlo volgens dat bestek de Vlierdense kapel had gerepareerd. | ||
*In 1736 werd door Jean Petit een grote klok gegoten in in het houten torentje opgehangen. De volgende tekst werd op deze gemeenteklok aangebracht: ''R. van Heugten - P. Bolle schepi - Smits kerckmr. - Jean Petit me fecit anno 1736''. Deze klok verhuisde in 1846 mee naar de nieuwe kerk. | *In 1736 werd door Jean Petit een grote klok gegoten in in het houten torentje opgehangen. De volgende tekst werd op deze gemeenteklok aangebracht: ''R. van Heugten - P. Bolle schepi - Smits kerckmr. - Jean Petit me fecit anno 1736''. Deze klok verhuisde in 1846 mee naar de nieuwe kerk. | ||
*In juli 1739 rapporteerde de rentmeester van de geestelijke goederen aan de Raad van State in Den Haag dat er een nieuw leien dak boven het koor van de kapel moest komen en dat de kosten daarvan 490 gulden bedroegen.<ref>Brabants Historisch Informatiecentrum | *In juli 1739 rapporteerde de rentmeester van de geestelijke goederen aan de Raad van State in Den Haag dat er een nieuw leien dak boven het koor van de kapel moest komen en dat de kosten daarvan 490 gulden bedroegen.<ref>Brabants Historisch Informatiecentrum toegang 178 inv. nr. 332 Resoluties van de Raad van State dienstjaar 1739 deel 2 folio 7 verso – vrijdag 3 juli 1739</ref> | ||
*In | *In december 1748 kwam bij een hevig noodweer vrijwel het hele middenschip van de kapel omlaag. Jan Francis van de Weijer, die het reguliere onderhoudswerk aan de kapel moest verrichten, kon tegen deze overmacht niet op. Er werd druk met Den Haag gecorrespondeerd en door Hendrik de Kempenaar, de rentmeester der geestelijke goederen, een visitatierapport opgemaakt. | ||
*In 1749 werd tegen de kapel een nieuwe stenen gemeentetoren gebouwd. De houten toren | *In 1749 werd tegen de kapel een nieuwe stenen gemeentetoren gebouwd. De houten toren werd daarvoor afgebroken. Het werk werd aangenomen door genoemde Jan van de Weijer voor 1650 gulden. De begroting en het bestek van het gebouw werden gemaakt door Jan Schouw, die ook toezicht hield bij de bouwactiviteiten en daarvoor dertig gulden ontving. Daarnaast kreeg hij nog 36 gulden voor reis- en verblijfkosten. | ||
*Toen in 1754 het twaalfjarig onderhoudscontract voor Van de Weijer afliep, kreeg Peter van Bussel een zesjarig onderhoudscontract voor een jaarlijks bedrag van acht en een halve gulden. | *Toen in 1754 het twaalfjarig onderhoudscontract voor Van de Weijer afliep, kreeg Peter van Bussel een zesjarig onderhoudscontract voor een jaarlijks bedrag van acht en een halve gulden. | ||
*In 1771 kreeg de toren een nieuw slot en sleutel. | *In 1771 kreeg de toren een nieuw slot en sleutel. | ||
*In 1787 werd er een haan op de toren geplaatst, tevens werd toen het torenkruis gerepareerd. Ook kwam er een uurwerk aan de toren hangen, daarvoor moest er wel een houten trap gemaakt worden en de galmgaten aangepast. | |||
*In 1787 werd er een haan op de toren geplaatst, tevens werd toen het torenkruis gerepareerd. | |||
*Op 20 oktober 1788 maakt de bekende Boxtelse landmeter Hendrik Verhees een tekening van de kapel. | *Op 20 oktober 1788 maakt de bekende Boxtelse landmeter Hendrik Verhees een tekening van de kapel. | ||
*Een poging tot [[naasting van de kapel van Vlierden rond 1798]] door de katholieken mislukte en het onderhoud van de kapel kwam voor rekening van de gemeente, die haar liet vervallen tot ruïne. Zie verder het aparte artikel over de naasting van de kapel. | *Een poging tot [[naasting van de kapel van Vlierden rond 1798]] door de katholieken mislukte en het onderhoud van de kapel kwam voor rekening van de gemeente, die haar liet vervallen tot ruïne. Zie verder het aparte artikel over de naasting van de kapel. | ||
*Op 23 augustus 1801 werd er door de dominee nog een kind gedoopt, dat was Sibilla Cleven, een dochter uit het gemengde huwelijk van [[Godefridus Cleven (1771-1851)|Godefridus Cleven]] en Maria Christina Akkermans. Daarna werd de kapel niet meer gebruikt en verviel deze langzaam tot puin. | *Op 23 augustus 1801 werd er door de dominee nog een kind gedoopt, dat was Sibilla Cleven, een dochter uit het gemengde huwelijk van [[Godefridus Cleven (1771-1851)|Godefridus Cleven]] en Maria Christina Akkermans. Daarna werd de kapel niet meer gebruikt en verviel deze langzaam tot puin. | ||
*In 1804 | *In 1804 was de kapel al ernstig in verval geraakt en kon niet meer worden gebruikt. | ||
*In 1817 gaf het Vlierdense gemeentebestuur de volgende verklaring af over de kapel:<br>''In onze gemeente bestaat een kerkenhuis waarin de katholieke godsdienst wordt uitgeoefend en welk gebouw voor 1795 en tot heden toe onderhouden werd door het godsdienstig genootschap en een toren en vacant liggend bouwvallig kerkgebouw wat voor 1795 onderhouden werd door het land en in 1798 bij de staatsregeling ten laste van de gemeente is gekomen, doch ten aanzien van de reparaties aan de toren altijd voor rekening van de burgerlijke gemeente is gekomen.''<br>De Vlierdenaren bleven dus naar de kerk gaan in de voormalige kerkschuur aan de (huidige) [[Pastoriestraat]]. | *In 1817 gaf het Vlierdense gemeentebestuur de volgende verklaring af over de kapel:<br>''In onze gemeente bestaat een kerkenhuis waarin de katholieke godsdienst wordt uitgeoefend en welk gebouw voor 1795 en tot heden toe onderhouden werd door het godsdienstig genootschap en een toren en vacant liggend bouwvallig kerkgebouw wat voor 1795 onderhouden werd door het land en in 1798 bij de staatsregeling ten laste van de gemeente is gekomen, doch ten aanzien van de reparaties aan de toren altijd voor rekening van de burgerlijke gemeente is gekomen.''<br>De Vlierdenaren bleven dus naar de kerk gaan in de voormalige kerkschuur aan de (huidige) [[Pastoriestraat]]. | ||
*In 1889 trok de kapel de aandacht van de heer Mulder van monumentenzorg, die er een aantal aantekeningen van maakte. Op grond daarvan maakte de architect Herman Strijbosch later een aantal reconstructietekeningen. | *In 1889 trok de kapel de aandacht van de heer Mulder van monumentenzorg, die er een aantal aantekeningen van maakte. Op grond daarvan maakte de architect Herman Strijbosch later een aantal reconstructietekeningen. | ||
*In 1902 werden de restanten van de kapel en de toren afgebroken en met het puin werd de huidige [[Pastoriestraat]] verhard. | *In 1902 werden de restanten van de kapel en de toren afgebroken en met het puin werd de huidige [[Pastoriestraat]] verhard. | ||
*In 1926 werd op de plaats van de oude kapel een [[Grafkapel De Maurissens|grafmonumentje]] van de familie [[De Maurissens]] gebouwd, ter gedachtenis aan de overleden familieleden die tot midden | *In 1926 werd op de plaats van de oude kapel een [[Grafkapel De Maurissens|grafmonumentje]] van de familie [[De Maurissens]] gebouwd, ter gedachtenis aan de overleden familieleden die tot midden 19de eeuw rond de oude toren begraven werden.<br> | ||
*In 1961 werden hier onder leiding van rector Allard opgravingen gedaan, waarbij oude fundamenten tevoorschijn kwamen en graven die in een krans om de kapel heen lagen. | *In 1961 werden hier onder leiding van rector Allard opgravingen gedaan, waarbij oude fundamenten tevoorschijn kwamen en graven die in een krans om de kapel heen lagen. | ||
==Externe link== | |||
*[http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/818/ O.L. Vrouwekapel van Vlierden ] | |||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
[[categorie:Bouwwerk in Vlierden]] | |||
[[categorie:kapel]] | [[categorie:kapel]] |