Brontekst bekijken van Oude Liesselseweg 30-32

{{Infobox gebouw
| naam          = Voormalige roomboterfabriek "Het Derp"
| afbeelding    = 00.306.jpg
| tekst         = Oude Liesselseweg 30
| locatie       = Oude Liesselseweg 30 Deurne
| gebruik       = woonhuis
| start         = 1885
| gereed        = 
| opening       = 
| sluiting      = 
| bescherming   = 
| antenne/spits = 
| hoogte top    = 
| status        = 
| bouwstijl     = 
| bouwkosten    = 
| hoogte dak    = 
| monumentnummer= 
| monumentstatus= [[Gemeentelijk monument]]
| verdiepingen  = 
| liften        = 
| architect     = 
| eigenaar      = Jan en Noortje Heesmans
| ingenieur     = 
| aannemer      = 
| ontwikkelaar  = 
}}
[[Bestand:12.919.jpg|thumb|350px|Rechts het echtpaar Philippart voor hun winkel, na 1925.]]
[[Bestand:00.305.JPG|thumb|350px|Oude Liesselseweg 32 na 1969, toen Cor Nies hier woonde.<br><small>foto collectie heemkundekring Deurne</small>]]
'''Oude Liesselseweg 30-32''' zijn twee adressen in Deurne met een gedeelde geschiedenis.


== Eigendoms- en bewoningsgeschiedenis ==

=== De oude boterfabriek (1893-1911) ===

Bij de invoering van het [[kadaster]] in 1832 was het perceel waarop dit pand staat onderdeel van een perceel bouwland van 3.770 m², kadastraal sectie E 117, eigendom van [[Theodorus de Veth (1756-1833)|Dirk de Veth]], die aan de [[Lagekerk]] woonde. Kort daarna kwam het perceel in handen van bakker [[Joannes van de Mortel (1790-1848)|Johannes van de Mortel]] en later diens dochter Henrica, gehuwd met de bekende Deurnese gemeentesecretaris [[Joseph Louis Janssens (1835-1916)|Joseph Janssens]] alias [[D'n Bismarck]]. Janssens liet er in 1893 de roomboterfabriek, het huidige adres Oude Liesselseweg 30, op bouwen. Hij splitste daarna het perceel E 117 in E 1723, ''boterfabriek en erf'', en E 1724, ''bouwland''. Janssens verkocht de boterfabriek kort daarna aan ''de samenwerkende boterfabriek Het Derp'', zoals het in het kadaster werd omschreven.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 3, artikel 1961, dienstjaar 1895</ref>

Waarschijnlijk bleef de roomboterfabriek tot 1911 als zodanig in gebruik. Op 3 en 17 oktober van dat jaar liet het bestuur van de boterfabriek het onroerend goed door [[notaris De Leeuw]] publiek verkopen in respectievelijk de herberg van de weduwe van [[Antonius van den Eijnden (1832-1910)|Antonius van den Eijnden]] en die van [[Jan Nikolaas Rakels (1868-1937)|Jan Rakels]], verderop aan de Liesselseweg. Met een bod van 790 gulden werd [[Leonardus Kuunders (1863-1943)|Nard Kuunders]] de nieuwe eigenaar van de boterfabriek met daarbij 650 m² grond, kadastraal bekend als E 1723.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 3, artikel 3645, dienstjaar 1913</ref>

=== Splitsing van de fabriek in twee woningen (1911-1925) ===

Kuunders liet na de koop de bestemming veranderen van boterfabriek in twee woningen. Rond 1913 liet hij bijbouwen, en daarna het pand kadastraal in twee woningen splitsen. De rechter helft werd E 1909, de linker helft werd E 1910. Op 27 oktober 1917 verkocht Kuunders de twee woningen voor 1.450 gulden aan de Vlierdense landbouwer [[Jan Dorus Hendrik Voortmans (1870)|Jan Dorus Hendrik Voortmans]].<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 3, artikel 4599, dienstjaren 1914 en 1918</ref>

Een drietal jaren later vertrok Voortmans naar Tongerloo in België. Rond 1920 verkocht hij de huizen aan de landbouwer Franciscus Roefs, die ze nog hetzelfde jaar weer van de hand deed.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 4, artikelen 5171 en 5412, dienstjaar 1921</ref> 

=== Bouw van een derde woning en de periode-Philippart (1925-1952) ===

Roefs verkocht de blok van twee woningen aan metselaar [[Hendrik Philippart (1865-1940)|Hendrik Philippart]]. In 1922 bouwde Philippart aan de linker zijde van zijn dubbelpand een derde woning: de huidige woning [[Oude Liesselseweg 32]]. Daardoor stonden er op E 1910 nu twee huizen. Hendrik Philippart vroeg op 14 juli 1922 bij de gemeente een bouwvergunning aan voor een woonhuis aan de [[Oude Liesselseweg|Liesselseweg]]. Het huis kreeg na de bouw als adresaanduiding A.117.

Rond 1928 liet hij op E 1910 verbouwen, en rond 1929 werden de drie woningen in één perceel verenigd: E 2244 ''3 huizen, erf''. In 1930 woonde in het huis met de trapgevel, A.108a en vanaf 1930 Liesselscheweg A.117, [[Johannes Terheijden (1852-1928)|de weduwe J. Terheijden]] als huurster. In het dubbele blok huurden, van links naar rechts, P. Vlemmings (A.108, vanaf 1930 Liesselscheweg A.118) en A. Lormans (A.107, vanaf 1930 Liesselscheweg A.119). Rond 1947 liet de weduwe Philippart (of de erfgenamen?) dit bezit weer splitsen. Daarbij werd het oude dubbele woonhuis verkocht en behield de weduwe (of de erfgenamen?) het nieuw gebouwde huis links. Rond 1952 werd ook dat huis verkocht.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 3 en 4, artikel 4784, dienstjaar 1947, 1950 en 1953</ref>

=== Het dubbele blok (1947-heden) ===

Rond 1946 verkocht [[Wilhelmus Manders (1903-1972)|Willem Manders]], als erfgenaam van Philippart, het dubbelpand aan [[Petrus Heesmans (1897-1981)|Piet Heesmans]], die vervolgens op het latere adres Liesselseweg 28 ging wonen. Dat was het rechter deel van het tegenwoordige Oude Liesselseweg 30. Zijn zoon [[Johannes Cornelis Heesmans (1921-2000)|Jan]] ging in het rechter deel, het latere huisnummer 30, wonen. Jan was na de dood van zijn moeder in 1965 ook mede-eigenaar, samen met zijn broer. Rond 1949 had het perceel de nieuwe kadastrale aanduiding E 2500 gekregen, na een hermeting rond 1956 L 958.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 5, artikel 7711, dienstjaren 1950, 1957 en 1976</ref>

Per 22 september 1972 huurden neef [[Johannes Henricus Carolus Heesmans (1949)|Jan Heesmans]] en zijn vrouw Noortje het huis op huisnummer 30. Toen ze de sleutel kregen stond in de achtertuin, vlak achter het bakhuisje, nog een authentiek ''[[privaat]]''. 

Per 28 mei 1975 werden ze eigenaar  van het hele pand en namen ze de verbouwing ter hand. Kadastraal veranderde het huis achtereenvolgens naar L 2700 en L 2772. Piet Heesmans bleef tot aan zijn overlijden in 1981 op huisnummer 28 wonen. Daarna begon het écht grote werk pas. Terwijl ze op huisnummer 30 bleven wonen werd  de voormalige woning van oom Piet grondig verbouwd. In die ruimte verscheen onder meer de keuken. Later kwam de doorbraak naar huisnummer 30 en was er weer sprake van één enkele woning, met huisnummer 30. Een voordeur werd vervangen door een raam waarbij huisnummer 28 kwam te vervallen. Het terrein werd aan de achterkant ontsloten via het naamloze landweggetje dat achterlangs liep, de huidige [[Peppel]]. Jan en Noortje behielden het huis tot na 1989.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 6, artikel 13135</ref> Rond die tijd veranderde het adres naar Oude Liesselseweg 30.

=== Het nieuwe woonhuis van Philippart (1952-heden) ===
Het huis met de fraaie topgevel werd rond 1952 gekocht door [[Simon Antoon Manders (1923-1994)|Simon Antoon Manders]]. Bij de huisnummering per 1 januari 1955 kreeg A.177 als nieuw adres Liesselseweg 32 en werd het bewoond door Peter J. Janssen. Rond 1956 liet Manders het perceel hermeten, waarna het veranderde in L 957. Rond 1960 werd het bovendien gedeeltelijk vernieuwd. Rond 1965 liet hij het huis veilen.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 5, artikel 8479, dienstjaren 1953, 1957, 1961 en 1966</ref>

Koper van het huis op de veiling was de fabrieksarbeider [[Wilhelmus Theodorus van Maasbommel (1941)]]. Rond 1975 ruilde hij wat grond met de gemeente, waarna het als kadastrale aanduiding L 2485 kreeg. Rond 1976 verkocht hij het pand.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 5, artikel 10700, dienstjaren 1976 en 1977</ref> De nieuwe eigenaar was H.J.L. Pots, die het huis rond 1982 doorverkocht.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 6, artikel 13633, dienstjaar 1983</ref> Daarna kocht J.C.A. Vorsselmans het huis. Zij behield het pand tot na 1989.<ref>Kadastrale leggers Deurne, reeks 6, artikel 16090</ref> Rond die tijd wijzigde het adres naar Oude Liesselseweg 32. 

Op dit adres woonde op een onbekend moment. [[Cornelis Nies (1894-1986)|Cor Nies]].

== Architectuur en erf ==
Het pand werd in 1893 gebouwd als roomboterfabriekje. Het heeft oorspronkelijke schuifvensters met roedenverdeling en een zijgevel met gesmede gevelankers. Het pand is aangewezen als gemeentelijk monument met als motivering ''industrieel-archeologisch belangrijk, architectonisch van belang vanwege de bouwstijl''. 

Het was een van de vele [[boterfabriek]]en in het Deurne van rond 1900. De voormalige boterfabriek is vastgebouwd aan een ander gemeentelijk monument (met [[trapgevel]]) met  het adres [[Oude Liesselseweg 32]]. In tegenstelling tot wat in sommige publicaties wordt gesuggereerd is huisnummer 32 nooit onderdeel geweest van de voormalige roomboterfabriek. 

Het privaat in de achtertuin is inmiddels verdwenen. De kelder is nog het meest authentiek gebleven, compleet met troggewelven (bogen) en plavuizen vloer. De gemetselde bakken waar de kruiken in het water werden gezet om de ''[[rómme]]'' (melk) koel te houden, zijn er nog steeds. 

<gallery perrow="3" widths="300" heights="300" caption="Voormalige roomboterfabriek Het Derp">
Bestand:24.202.jpg|Voorkant voormalige boterfabriek, toen twee woonhuizen nrs. 28 en 30.
Bestand:24.203.jpg|Achterkant van voormalige boterfabriek nrs. 28 en 30.
Bestand:24.205.jpg|Kijkje in de kelder onder de voormalige boterfabriek.
Bestand:24.206.jpg|Het [[privaat]] (WC) achter  de voormalige boterfabriek.
</gallery>

{{DeurneWiki_TR_plekke_poi
|Omschrijving=De voormalige dubbelwoning Oude Liesselseweg 30 was vroeger in gebruik als een van de vele Deurnese boterfabriekjes. Deze 'boterfabriek Het Derp' werd opgericht op 2 november 1893. Het was het begin van een coöperatieve samenwerking van de Deurnese boeren, die de landbouw hier tot bloei bracht. In een van de huisjes is de gewelfde kelder, waarin de boter koel werd gehouden, nog aanwezig. Het pand is een gemeentelijk monument.
|Naam=Boterfabriek Het Derp
|Wereld=DeurneWiki_TR_Plekke_POI
|Plaatje=Boterfabriekje Het Derp Oude Liesselseweg 30-32 P1070205 LR.JPG
|Lokatie=51.459128, 5.795298
}}

{{Appendix|2=
* De foto's van circa 1972 en de informatie zijn vooral afkomstig uit het archief Jan en Noortje Heesmans.
----
{{references}}
}}
[[Gps::{{#geocode:Oude Liesselseweg 30 Deurne }}|]]

[[categorie:Adres]]
[[categorie:Gemeentelijk monument]]
[[Gps::{{#geocode:Oude Liesselseweg 32 Deurne}}|]]